Zegenvisserij Hollands Diep
Gisteren was ik aan het vissen op het Hollands Diep ter hoogte van Strijensas, toen aan de overkant aan het eiland een beroepsvisser een zegen kwam trekken.

Ik dacht bij mezelf: ik ga eens kijken hoe ze dat doen en wat ze zoal vangen. Het ergste dat me kon overkomen, was dat ik een steen naar mijn hoofd geslingerd zou krijgen. Ik heb al erger meegemaakt.

Hierbij een verslagje van wat ik zag.

In het begin wordt tussen twee boten rechtlijnig een net uitgevaren. Onderaan het net een stevig touw met om de zoveel meter een stevige klomp lood om het tegen de bodem te houden. Bovenaan vlottertjes om het net aan de oppervlakte te houden en om de 50 meter een grote rode boei als waarschuwing voor de medemens. Ik schat de totale lengte van het net op zo’n 300 meter lang.

Het net wordt op het weid uitgestrekt en de boten trekken het naar het eiland toe. Waar het net werd uitgeworpen, was het zo’n 5 meter diep. Dieper gaat niet want met 5 meter zitten ze tegen de maximale breedte van hun net aan.

De mannen aan boord (een 4-tal) waren uiterst vriendelijk, ik mocht gewoon naast hun boot gaan liggen en vragen wat ik wou. Ze gingen hun gewone gang en ik zat er met mijn neus op.

Het eerste wat opviel, is dat het bijzonder lang duurt eer de beide boten naar elkaar toe gevaren zijn. Er komt bijzonder veel kracht bij kijken om dat net min of meer te sluiten. Zeker in het begin kan de vis met alle gemak uit het net zwemmen, maar ook op het eind moet er zeker nog vis ter hoogte van de boten ontsnappen. Het systeem is verre van ‘sluitend’.

Eénmaal de boten bij het eiland, gingen ze horizontaal met de oever liggen en werden er meerdere ankers uitgeworpen op de stenen oeverbescherming zodat de boten stil lagen als het net met een lier werd binnen getrokken. De bovenkant gaat in een lier en de onderkant wordt manueel binnen getrokken. Daarbij komt allerlei rommel binnen waarbij een damesfiets.

Eénmaal alles binnen, wordt de zak van het net (waar de vis in zit) tussen de twee boten gespannen, en wordt de vis gesorteerd. Wat zat erin?

- Een steur (vingen ze naar verluidt de laatste tijd wel meer): werd terug gezet;
- Een 5-tal kleinere snoeken: werden terug gezet;
- Een 20-tal snoekbaarzen, geen grote, allemaal tussen de 40-55: werden allemaal behouden;
- De rest (brasem (in de minderheid), voornamelijk blankvoorn en baars)) werd allemaal terug gezet;
- Ik heb geen karpers in het net gezien;

Er werd me gezegd dat:

- Snoek en baars altijd worden terug gezet; daarvoor hebben ze geen vergunning en er is ook geen vraag naar deze vissen;

Dat lijkt me logisch en in de praktijk verifieerbaar: ik vang goed snoek en baars op het Hollands Diep en bemerk door de jaren geen achteruitgang, meer zelf de snoekstand gaat er op vooruit en dat zou niet het geval zijn mocht de snoek door de beroepsvisserij systematisch worden meegenomen. Een zelfde evolutie heb ik gezien op het Volkerak. In een ver verleden was dit een meterparadijs, een beetje het Lac du Der van het snoekvissen. Toen kwam een beroepsvisser langs, en was het over met de pret. De laatste jaren heeft de snoekstand zich op het Volkerak spectaculair hersteld. Dit zou niet het geval zijn mocht de beroepsvisser de snoek systematisch meenemen.

Ik wil niet gezegd hebben dat ze nooit snoeken meenemen. Iedere hengelsportvereniging in België zet ieder jaar wel wat snoek uit, maar dat is een zeer kleine hoeveelheid in vergelijking met de tonnen brasem en voorn die jaarlijks vanuit Nederland richting België worden versast. Ook hier zullen het wellicht de kleinere exemplaren zijn (tot 80 cm) omdat de grote gewoon niet (ver)handelbaar zijn.

- Witvis wordt voorlopig niet meegenomen; deze dient nog “uit te harden”. Het water dient nog verder af te koelen want met de huidige watertemperatuur kan je de witvis niet bijhouden. Er is te veel verlies dus wordt gewacht en gaat voorlopig alles terug. Lijkt me ook logisch want in België (waar veel van de Nederlandse witvis naar toe gaat) vinden die visuitzettingen maar plaats in de periode januari-februari.

Het was hun uiteindelijk enkel om de snoekbaars te doen. Per trek vingen ze er een 20-30-tal. Met 10 trekken per dag (zal kloppen want de trek duurde een uurtje), kwamen ze aan een gemiddelde van 300 snoekbaarzen per dag. Als ze dat 20 dagen per maand doen, komen we aan 6.000 snoekbaarzen per maand.

Gelukkig voor ons heeft de techniek zijn beperkingen. Ze kunnen het eigenlijk enkel maar doen op traag aflopende plateaus of geultjes die aan de kanten mooi gelijk oplopen (denk aan de Carolinageul op het Volkerak). Grillig bodemverloop werkt niet want dan kan het net onderaan niet tegen de bodem gehouden worden. Op open water kan het ook niet omdat de boten bij het binnen trekken van het net echt muurvast moeten worden geankerd om het net binnen te lieren. Diep water is ook uitgesloten want hun net reikt niet zo diep. Er zijn dus maar een heel beperkt aantal plaatsen waar ze met de zegen kunnen vissen, en dat is verwaarloosbaar klein in vergelijking met de oppervlakte van het Hollands Diep. De overgrote meerderheid van de snoekbaars ontsnapt dus aan de zegen.

Ik bleef daarom zitten met een gemengd gevoel. Enerzijds was het gebied dat ze hebben afgevist miniem klein, en visten ze een stukje af waar ik eigenlijk nooit of te nimmer een snoekbaarsvisser zie vissen (een licht aflopend plateau zonder vermeldenswaardige topografie – voor vertikalers waardeloos als stek) en toch kwamen er van dit stukje, een 20-tal snoekbaarzen af. Ze zitten er dus wel degelijk.

Er zaten ook geen grote snoekbaarzen bij. Uiteraard is het heel voorbarig conclusies te trekken uit één zegentrek, maar zou het kunnen dat de grote schuwer zijn en bij het begin van de zegentrek weg zwemmen terwijl de kleinere blijven zitten? Is dat de reden waarom er op het Volkerak, verhoudingsgewijze, veel meer grote snoekbaars zit dan kleinere (zie de uitslag van de laatste NKS-wedstrijd)? Er moet een reden zijn waarom je daar een soort omgekeerde piramide hebt. Verdwijnen de kleinere in het net en ontsnappen de grotere er op tijd uit? Of worden ze terug gezet? Ik heb bij de visboer hier in Vlaanderen nog nooit een grote snoekbaars zien liggen. Het zijn allemaal vissen tot zo’n 55 cm lang, het maatje dat vlot verkoopbaar is en culinair makkelijk in zijn geheel verwerkbaar is. Ik ben dom weg vergeten vragen of ze ook grote snoekbaars vangen en of ze die terug zetten? Het zal voor de volgende keer zijn.

Anderzijds is het overduidelijk dat je met name op de rivieren (waarlangs de snoekbaars naar het Hollands Diep en Haringvliet migreert), heel grote schade kan aanbrengen als je dag in dag uit tussen de kribben gaat zegenen. Daar kunnen ze zonder probleem zegenen en net daar zit veel snoekbaars. Daar ligt het grote pijnpunt. Gezien het type snoekbaars dat onttrokken wordt, valt niet te betwisten dat vooral vertikaalvissers dit moeten voelen. Uitzonderingen niet te na gesproken, valt het gros van de snoekbaars die op het Hollands Diep vertikaal wordt gevangen, in de categorie 40-55 cm. Als deze klasse dag in dag uit à rato van 300 stuks per boot wordt weg gevangen, ga je dit voelen. Daar zit de wonde. Ik zou zeggen, Sportvisserij Nederland, los dit op.

Luc Van Litsenborg
Luc, onbekend, 12/11/2014

REAGEER

Gravatar
Peter
.Wageningen

en dan hebben we het slechts over 1 beroepsvisser, actief in de regio Zuid-West Nederland....... Ik wordt er (weer) stil van terwijl je gelijktijdig vreselijk boos wordt als je weer leest hoe onevenredig veel (roof)vis aan het HD en in het verlengde daarvan HV en grote rivieren wordt onttrokken. Ik vraag mij af wat beroepsvissers voor hun (ver)gunningen betalen. Dat staat in geen enkele verhouding tot de hoeveelheid vis die wordt onttrokken!

  • 10 years and 5 months geleden
Gravatar
hans
.

in deze tijd van het jaar kun je de snoekbaarzen ondiep op de platen vangen. En dat weet het beroeps ook, dus is het niet zo gek dat ze daar en op die manier met de zegen aan het vissen zijn..... mijn zegen hebben ze niet!

  • 10 years and 5 months geleden
Gravatar
Arjan
.

Fijn dat er met de zegenvisserij vis kan ontsnappen en er vis gesorteerd wordt.
Voor en tijdens de paaitijd zet men staandwand van een paar honderd meter op de taluds. Dan is er geen ontsnappen meer aan voor vis die van diep naar ondiep trekt. Alle vis sterft in zo'n staandwand.
Vis die niet interessant voor consumptie is, wordt dan verwerkt tot vismeel/varkensvoer.

  • 10 years and 5 months geleden
Gravatar
RvH
.

Luc,

Fijn dat je dit verhaal met ons wilde delen. Het is heel verhelderend. Ik begrijp dat deze vissers ook gewoon hun boterham willen verdienen.. Waar het hem meer in wringt is dat de politiek zou moeten ingrijpen. Daarnaast als ik lees dat lokale visverenigingen ook liever vis ontrokken uit eigen rivieren koopt dan gekweekte vis is daar zeker ook nog veel verbetering in te vinden. Wat ik wel schokkend vind is dat je over globaal 50.000 snoekbaarzen per jaar praat. Ik kan mij niet voorstellen dat er elk jaar net zo veel nieuwe aanwas bijkomt. Wat betreft de lengte van de vissen, vergeet niet dat een snoekbaars net als elke vis eerst snel groeit en naarmate deze ouder wordt steeds langzamer. Met zulke ontrekkingen heb je dan al snel dat de grote verdwijnen.

  • 10 years and 5 months geleden
Gravatar
edgar
.goirle

De discussie over de beroepsvissers een rare wending krijgen.
Ik vind persoonlijk dat de beroepsvissers moeten worden uitgekocht. Het economisch belang van de hengelsport is vele malen groter.
Als dit niet haalbaar is, ben ik voor een minimum maar ook een maximum maat.
Grote vrouwtjes leggen beduidend meer maar kwalitatief ook betere eitjes.
Er zijn beroepsvissers die zich daar aanhouden maar dat zijn er niet veel, jammer genoeg.
Het wegvangen van complete jaargangen is ook desastreus voor het water.
Tevens is gebleken dat het water beter in balans is bij behoudt van de grote vissen

  • 10 years and 5 months geleden
Gravatar
kees
.nunspeet

Als blijkt dat je veel meer grote vis vangt dan kleine.
Dan betekent dit het begin is van het einde.
Er is te weinig aanwas.
Niet allerlei excuses verzinnen.

vgr kees

  • 10 years and 5 months geleden
Gravatar
Mark
.Rotterdam

Knap dat jij allerlij conclusies en sommetjes kan maken als je 1 trekje van die ene visser hebt gezien op een misschien slechte plek.

Misschien kun je beter je tijd nuttiger besteden door eens na te denken wat er met de fabelachtige visstand van het ijselmeer is gebeurd, of met de palingsstand.....

De visstand van de Benedenrivieren loopt heel erg groot gevaar!!

  • 10 years and 5 months geleden
Gravatar
dirk
.eekllo

Het is duidelijk dat dit een momentopname was , snoek en baars geen commerciele waarde ??? Daar geloof ik niets van ,iedereen voelt dat het de laatse jaren desastreus achteruit gegaan is met de visstand . De laatste keren dat we zijn gaan vissen op het Volkerak was het water figuurlijk dood . Wanneer dit zo verder gaat zit er niets meer punt .Vergeet niet dat de zegen een manier is om vis te vangen ,er zijn er nog : de fuiken en het stand want !!!
Die gasten gaan door tot de laatste vis gevangen zal zijn .

  • 10 years and 5 months geleden
Gravatar
Ben
.

Dirk, het klopt als een bus.
Op heel veel wateren is dit het geval.
En toch hangt er een sterke taboe sfeer om deze berichtgeving heen over de terug lopende en zelfs tot 0 dalende vangsten.
Als men zich nu nog druk maakt over het ' imago' van de hengelsport, dan is er iets serieus niet in de haak met je .

  • 10 years and 5 months geleden
Gravatar
kees
.

Waarom is de laatste vis dan nog niet gevangen

  • 10 years and 5 months geleden
Gravatar
Sander
.

@ Luc,
Mooi om te lezen dat niet iedereen elkaar napraat, maar dat er ook mensen zijn die zich in de materie verdiepen en dan een mening vormen! Ik heb het ook op die manier gedaan, vandaar ook mijn mildere oordeel over de beroepsvisserij dan veel anderen op deze site (dat ik nu door sommigen zelf als beroepsvisser wordt uitgemaakt, ach dat zij dan maar zo...). Wat enkele mensen zeggen, het was natuurlijk wel maar een momentopname wat aantallen betreft. Maar de vismethode (en de beperkingen daarvan) wordt goed beschreven en ik deel je mening dat het lastig/onmogelijk is om met de zegen zo'n groot en dynamisch water kapot te vissen.

@ Kees,
Misschien zou het aan de maaswijdte van de zegen kunnen liggen dat ze geen kleinere snoekbaarzen vingen? Het heeft voor een beroepsvisser weinig zin om veel ondermaats spul te vangen dat ie allemaal weer moet uitsorteren en weer laten zwemmen. Daarom kan ik me voorstellen dat de maaswijdte van de gebruikte zegen zo wordt gekozen dat vooral maatse vissen worden gevangen?
Enne, met de aanwas van dit jaar (vroeg voorjaar, lang warm) weet ik uit ervaring dat het wel goed zit!

@ Dirk/anderen,
Een groot probleem op het Volkerak is (naast een landelijke trend van voedselarmer water) de Quaggamossel, die heel veel voedsel uit het water filtert en ervoor zorgt dat het water zeer helder wordt. Ook de Benedenrivieren zitten vol met deze exoot, maar omdat hier constant aanvoer van nieuw water (en dus ook nieuw voedsel) is, vallen de gevolgen hier nog mee. Maar het geeft wel aan dat niet elke afname van de visstand te wijten valt aan de beroepsvisserij. Wel zou een afname van de visstand kunnen betekenen dat de beroepsvisserij hierop zou moeten inspelen, dat is duidelijk. Je kunt er hier als sport en beroep voor kiezen om rechtsstreeks tegenover elkaar te gaan staan en elkaar te beschuldigen. Richting de overheid zou het echter beter/professioneler overkomen om gezamenlijk op te trekken. Anders is de overheid er ook wel een keer klaar mee en zullen ze zonder overleg maatregelen gaan nemen, waarbij er alleen maar verliezers zijn.

MVG Sander

  • 10 years and 5 months geleden
Gravatar
kees
.

Goed stukje sander ij snapt het

  • 10 years and 5 months geleden
Gravatar
paul
.

tja zo kennen we Sander alweer.
topvisser die altijd vis vangt en geen negatieve gevolgen kent van het beroep.
natuurlijk ligt het allemaal aan ons zelf en zien we het verkeerd.

  • 10 years and 5 months geleden
Gravatar
Ben
.

Sander je slaat de plank behooijk mis.. Geloof me , je krijgt wanneer je maar lang genoeg door gaat elk water kapot.
En wat is trouwens kapot?
Wanneer jig vissers, dat zijn over het algemeen de klevers en kluitjes vissers, niets of weing meer vangen?
Dan is er vaak op veel andere manieren en plaatsen vaak nog veel en groot te vangen.. Nee een water is kapot wanneer er voor langere perioden jaar of anderhalf weinig tot niets gevangen wordt .. Daarbij het vult zich de laatste 3 jaar ook heel slecht weer aan. We praten niet over kleine snoekbaars maar over vissen van 60 plus.

  • 10 years and 5 months geleden
Gravatar
Luc
.

Even een paar zaken verduidelijken:

- het cijfer van 300 snoekbaarzen en 10 zegentrekken per dag komt niet van mij. Het was de schipper zelf die het zei, spontaan, zonder enige vraag van mezelf. Die 300 is een gemiddelde. Er zullen zeker dagen bijzitten van 500, maar ook dagen van 200 en dagen met veel ondermaats spul. Een gemiddelde van 300 lijkt mij realistisch.
- er zijn duidelijke meerdere boten actief in het gebied. Het moederschip dat ik zag, was de Jacob M. Een paar dagen later, zag ik een ander moederschip ditmaal vergezeld met twee grote sloepen die het net trokken tot bij het moederschip. Ze waren bezig op een gebied dat ik al vaak afgevist heb maar waar ik noch nimmer een aanbeet heb gehad (al vertikalend, werpend en trollend). Het was wel een stuk waar zij met hun net perfect konden vissen. Ik ben niet gaan kijken wat ze hadden vermits er 5 bft op de kant stond waar ze bezig waren. Het zal wellicht niet veel soeps geweest zijn want daarna gingen ze terug naar de Merwede.
- Als er effectief verschillende boten opereren met een gemiddelde van 300 snoekbaarzen, dan gaan we dit voelen. Dat staat buiten kijf. In eerste instantie de vertikalers want die moeten het hebben van een grote dichtheid op een relatief kleine oppervlakte. Als de spoeling dunner wordt, gaan de aanbeten terug lopen.
- Ik blijf erbij dat éénmaal een snoekbaars het Hollands Diep of Haringvliet heeft bereikt, en slim genoeg is daar te blijven, hij relatief veilig zit. De kans dat hij in een net verdwijnt is klein, gewoon omdat de beroepsvissers er niet aan kunnen.
- De schade wordt aangebracht op de Merwede. Tussen elke krib kunnen ze zegenen, en net daar zit de snoekbaars.
- Uiteindelijk is alles het gevolg van een weinig doordachte beslissing: de aal- en krabbenvangst op het Benedenrivierengebied zit volledig op slot. De beroepsvisser is hiervoor niet vergoed. Vermits de zegenvisserij op pootvis enkel maar in de winter kan uitgeoefend worden, gaat de beroepsvisser dan maar full time zegenen op de snoekbaars. Is dat dramatisch? Ja. Kan je de man ongelijk geven? Nee, want hij wil ook een boterham verdienen en heeft ook vaste kosten die betaald moeten worden. Men heeft weer niet verder gekeken dan zijn neus lang is, en nu zitten we met de nefaste gevolgen. De oplossing: compenseer de beroepsvisser voor de gederfde inkomsten uit de aal- en krabbenvangst. Dat kost uiteraard handen vol geld en dat is er niet.

  • 10 years and 5 months geleden
Gravatar
Jan
.Zevenbergen

Is er al eens gecontroleerd hoeveel vis er bij de haringvlietsluizen naar buiten gaat en sterft in het zoute water, en dat 2 keer per etmaal dag in dag uit
daar kan een beroepsvisser met zijn zegen niet tegen op

  • 10 years and 3 months geleden