TotalFishing

Zalmexpeditie naar Rügen

door Steef Meijers

Enige jaren geleden kwam het bericht op de redactie binnen dat er in de wateren rond het Duitse eiland Rügen waarschijnlijk een goede zalmpopulatie huisde. Eerste pogingen om hier zalmen te vangen waren hoopgevend. Tegenwoordig staat Rügen door prima vangsten van grote zalm al definitief op de kaart. Tijd daarom om een eerste Nederlandse zalmexpeditie naar Rügen te ondernemen.

Het vermoeden bestaat reeds lang, maar het zal nog tot 2004 duren, voordat Mathias Fuhrmann uiteindelijk en met succes een poging waagt. Hij ontketent een zilveren waanzin. Mathias Fuhrmann leidt al sinds vele jaren het Team Bodden-Angeln, een bedrijf dat gidst op de wateren rond het Duitse Oostzee-eiland Rügen. Hier laten Mathias en zijn mannen hun klanten veel persoonlijke snoekrecords verbeteren, net als zeeforelrecords.

Naast Simrishamn en Bornholm is Rügen hard op weg om een beroemde zalmbestemming te worden.

De wateren rond Rügen zijn namelijk brak, waardoor de unieke situatie bestaat dat er rond Rügen op alle rovers van het zoete water kan worden gevist, maar ook op gul, zeeforel en haring. En het is door deze laatste vis in combinatie met diep water dicht onder de kust van Rügen dat Mathias en zijn team het vermoeden krijgen dat er nog wel eens een verborgen schat zou kunnen rondzwemmen in de lokale wateren. De zalmen in de Oostzee zijn in het algemeen namelijk haringvreters en die prooivis komt in het seizoen in grote aantallen voor rond Rügen. Daarnaast bevindt zich reeds op een paar kilometer uit de kust diep genoeg water om met enige zekerheid te kunnen vermoeden dat ook Rügen wel eens een trekplesiter voor zalm zou kunnen zijn.

De eerste keer raak!
Het vermoeden van de aanwezigheid van zalm voor de kust blijkt juist. Al bij de eerste keer dat Mathias en zalmspecialist JŸrgen Dahlick hun zalmlepels voor de kust van Rügen trollen, keren ze terug met twee imposante vissen van acht en negen kilo. En dat dit geen toevalstreffer is, bewijzen de volgende trips. Telkens wordt er op zijn minst één zalm gevangen, overigens afgewisseld door grote zeeforellen. Langzaam dringt het besef door dat de Oostzee niet meer hoeft te worden overgestoken om serieus op zalm te kunnen trollen.

Op de redactie van Dé Roofvis komen ook steeds vaker foto’s binnen die daarvoor het bewijs leveren en daarom wordt de tijd langzaam rijp geacht om een eerste Nederlandse zalmexpeditie naar Rügen te ondernemen. Toch zullen we niet de eerste Nederlanders zijn die een poging op de Duitse Oostzeezalmen ondernemen, want Mark Smolders komt de eer toe om op een van de boten van Team Bodden-Angeln in de wateren rond Rügen als eerste Nederlandse visser een zalm te vangen, een vis die - ware hij een uur eerder gevangen - de verbetering van het Duitse record zou hebben betekend. Marks vis woog maar liefst 14 kilo, maar een uur eerder had zijn Belgische vismaat Frank Caes al een zalm geland van 16,5 kilo, een nieuw Duits record destijds.

Ondertussen is dit record al weer verschillende keren gebroken en staat nu op 21,5 kilo bij een lengte van 1,21 meter. Ook Peter van Veenendaal en Ton van Plateringen hebben op Rügen het geluk al mogen smaken. Op de enige dag dat zij tijdens hun snoektrip voor de zalmvisserij kozen, kwamen drie vissen aan de boord, waarvan de grootste 16 kilo woog.

Het is echter op de Visma 2006 dat ik met Anton Dekker zit te praten en het gesprek via de Nederlandse en Rügense snoek op zalm terecht komt. Anton is sinds kort eigenaar van een nieuwe Seahunter en heeft allerlei snode plannen om in zijn zeebaarsvisserij volop te gaan experimenteren. Het vissen met downriggers en sideplaners hoort daar ook bij. Daarnaast mag Anton ook graag een trip naar het buitenland maken. En dus stelt hij voor om een poging op Rügen te gaan wagen, zodra zijn boot en uitrusting daartoe compleet zal zijn. Drukke werkzaamheden in het voorjaar van 2007 maken het mij helaas onmogelijk om in maart naar Rügen te gaan en daarom stellen we de trip een jaar uit. Anton heeft namelijk al het nodige onderzoek verricht en is tot de conclusie gekomen dat maart waarschijnlijk de beste maand is. Dan verschijnen de haringen voor de kust van Rügen.

Een goede kaart in de GPS is noodzakelijk. Niet alleen voor het vinden van de visgronden, maar ook om door de smalle vaargeulen veilig weer terug in de haven te komen.

Neus in de boter
We treffen het na een reis van negen uur. De weersvoorspellingen voor de regio Rügen voor de rest van de week zijn uitstekend en het ziet ernaar uit dat we alle vier de geplande dagen zullen kunnen vissen. Maar meer nog treffen we het met het tijdstip dat we op Rügen zijn. Als we over de brug rijden die Rügen met het vaste land verbindt, ziet het zwart van de bootjes: allemaal haringvissers. “Niet verkeerd”, is wat deze aanblik aan Anton ontlokt, als we naar Schaprode doorrijden, onze bestemming. Hier vinden we onderdak in het volledig op sportvissers ingerichte pension Haus am Wind.

Hier treffen we ook Mathias Fuhrmann, en wat hij ons aan gewichten van in de afgelopen dagen gevangen vissen opsomt, doet ons naast verbazen ook grijnzen van oor tot oor. We vallen waarschijnlijk met onze neus in de boter. Uit beider ervaringen weten we dat dat lang niet altijd het geval is bij een trip naar het buitenland. Ook zal Mathias ons de eerste dag als gids begeleiden.

De haven van Schaprode heeft onlangs een grote opknapbeurt gehad en is nu voorzien van een prima trailerhelling. En wat we daarnaast aan de steigers zien liggen, bevestigt de reputatie die Rügen als zalmbestemming inmiddels heeft opgebouwd. We gaan vandaag beslist niet alleen het water op. Ook andere Duitse en zelfs Deense vissers doen dat!

Eenmaal op het water kunnen we overigens blij zijn dat Mathias deze eerste dag met ons meevaart, want de vaargeul naar open zee is vanuit Schaprode op sommige plekken beslist niet breder dan 20 meter. En dat dat werkelijk zeer smal is, zal Anton een paar dagen later ondanks plotterspoor merken, als hij met een snelheid van 26 knopen naar open zee wil varen. Zand blijkt dan een uiterst effectief schuurmiddel voor de schroef te zijn!

Maar rustig pal naar het noorden varend wijst Mathias nu op de kaart onze eerste bestemming aan, die Anton vervolgens in zijn GPS opslaat. Het is een iets dieper gat op enkele kilometers uit de kust en ongeveer een kilometer voordat het plotseling een paar meter dieper wordt, zetten we de hengels uit: vier aan elk een eigen planerboard en vier aan de twee downriggers. Aldus een denkbeeldige V door het water beschrijvend wat betreft de diepte waarop de verschillende lepels, pluggen en vliegen lopen.

Een linecounter op de trollinghengels maakt secuur trollen mogelijk.

Ongeloof
Anton zowel als ik zijn aan deze trip begonnen met het idee in ons achterhoofd dat als we in de vier dagen dat we zullen vissen een of twee zalmen vangen, we meer dan tevreden huiswaarts kunnen keren. Bovendien heb ik mij persoonlijk erop voorbereid dat de visserij behoorlijk saai en eentonig zal zijn. In principe doe je namelijk niet veel meer dan varen en wachten tot een van hengels uit de downriggerclip knalt, een planerboard begint te stuiteren en vervolgens een ratel van de reel begint te kreunen.

Aan vervelen kom ik deze eerste dag evenwel niet toe, want nauwelijks een half uur nadat het kunstaas is uitgezet, gaat de hoogst geviste hengel aan de linker downrigger af. Anton kan aan de bak, terwijl ik samen met Mathias nu snel de andere hengels zal moeten binnendraaien. Maar daartoe krijg ik de kans niet, want terwijl ik de bovenste hengel van de rechter downriggerhengel aan het binnendraaien ben, zie ik voor mijn neus de onderste uit de clip klappen en staan Anton en ik ineens beiden een zalm te drillen: een zogenaamde ‘double strike’. Wat een kermis meteen en wat een geluk dat Mathias deze dag nog bij ons aan boord is! Vol ongeloof, maar daarom niet minder uitgelaten staren Anton en ik elkaar aan. Dat wil je toch niet geloven? Toch is het realiteit, en terwijl Mathias de andere zes hengels binnendraait drillen wij onze vissen naar de boot. Wat een begin!

Nu is Anton wel iets gewend wat grote vissen betreft, maar als zijn vis als eerste langszij komt, bespeur ik toch ook bij hem enige nervositeit. Een brok zilver van ongeveer een meter flitst naast de boot en de spanning glijdt pas van hem af als Mathias de vis vakkundig in het grote net brengt. “Ongeveer tien kilo”, schat hij. Een oerkreet schalt over de kalme zee, even later gevolgd door een tweede. Die mag ook ik terecht uitstoten als mijn vis van negen kilo veilig aan boord is. De vis van Anton meet 1,01 meter, die van mij 99 centimeter.

Een tevreden ‘Lachsmeister Anton’.

Toptijd
Als een kwartier later de hengels weer allemaal zijn uitgevaren, stuurt Anton nog vol ongeloof de boot terug naar het waypoint dat hij heeft gemaakt op de plek van de aanbeten. Ook ik kan het nog nauwelijks vatten. “Het is de laatste twee weken echt kermis hier”, verklaart Mathias, want ook hij heeft in de paar jaar dat er voor Rügen op zalm wordt gevist, nog niet zo’n fantastische visserij meegemaakt. Volgens hem is er de laatste weken geen boot teruggekeerd zonder minstens één zalm aan boord, maar meestal meer. Om nog maar te zwijgen over de bijvangst: grote zeeforellen. Want ook die jagen hier volop op haring.

Scholen haring zien we op het door ons beviste stuk zee voortdurend op het scherm van de dieptemeter verschijnen. Geen wonder dat hier zalm rondzwemt. En door zijn nieuwsgierige aanleg ook bereid is om onze lepels te pakken. Binnen anderhalf uur meldt zich de derde zalm. Anton mag weer aan de bak en ziet ver achter de boot een grote vis het luchtruim kiezen. Het geoefende oog van Anton doet hem uitschreeuwen: “Die is nog groter!” Na drie serieuze runs van tientallen meters, waarbij Anton niets te vertellen heeft, weet hij de vis daarna toch met zijn bekende, stevige manier van drillen redelijk snel aan boord te krijgen. Het geoefende oog krijgt gelijk: 11 kilo!

Ons ongeloof wordt enkel groter. Sterker nog, aan het einde van de dag stappen we volkomen perplex en behoorlijk moe van het harde werken uit de boot. Ik heb nog een vis van 10 kilo erbij gevangen en Anton nog een van 12 kilo! Vijf zalmen, en dat al op de eerste dag! En om ons helemaal van onze a propos te brengen, legt een van de mannen van Team Bodden-Angeln, die met een van de eigen boten het ruime sop heeft gekozen, een vis van 16 kilo op de steigers. Waar zijn we in terechtgekomen?

Goede voorbereiding
De keuze voor het juiste tijdstip en natuurlijk de deskundigheid en ervaring van Mathias verklaren een groot deel van het feit dat we deze eerste dag inderdaad met onze neus in de boter zijn gevallen, maar zonder de uiterst gedegen voorbereiding van Anton zouden we de boter wel eens hebben kunnen gemist. De uitrusting van zijn boot is tot in de puntjes verzorgd: downriggers, sideplaners, Dipsy Divers, flashers, sleeploden, vier speciale trollinghengels, vier downriggerhengels, reels met lijntellers en gevuld met genoeg en betrouwbaar nylon, speciale zalmlepels van onder andere Dreamweaver, Raindance Lures, Lure Jensen, een grote verzameling pluggen, speciaal door Anton vervaardigde vliegen, een groot zalmnet en vooral ook de detailkaarten van Rügen in de GPS-plotter.

En daarnaast natuurlijk de noodzakelijke veiligheidsuitrusting. Anton heeft naast kompas, twee GPS-sen en dieptemeter ook radar en marifoon aan boord. En wat daarnaast van doorslaggevend belang is, is dat Anton de laatste anderhalf jaar alles wat los en vast zit heeft gelezen over het gedrag van zalm op zee, over sleeppatronen en de verdeling van het kunstaas over de diepte.

Al het bovenstaande moet voldoende zijn om de tweede dag niet alleen met redelijk vertrouwen, maar vooral ook met een gerust hart zonder Mathias te vertrekken. Er staat nauwelijks wind en het zit potdicht met mist. Leve derhalve de radar en de kaartplotter. De boten van de mannen van Team Bodden-Angeln zijn niet uitgerust met radar en vertrekken met de billen toch iets meer samengeknepen dan wij.

Eén groot feest
Om kort te gaan, Antons voorbereiding in combinatie met zijn ‘watersense’ levert ons de tweede dag los van enkele missers drie zalmen op: 8, 11 en 12 kilo. En een zeeforel. Voor mij reden genoeg om Anton officieel tot ‘Lachsmeister Anton’ te promoveren. En Lachsmeister Anton flikt het de volgende twee dagen opnieuw. Hij maakt er één groot feest van. Waarbij wat betreft kunstaas grote eer toekomt aan de speciaal door hem ontworpen vlieg achter een flasher.

Maar ook de door ons ingezette pluggen van Rapala en Bomber doen het meer dan uitstekend. Dat vinden wij niet vreemd, maar Team Bodden-Angeln wel. Dat heeft het nog nooit met pluggen geprobeerd, laat staan met een vlieg. Anton wordt dan ook vriendelijk verzocht enkele vliegen te overhandigen en als het even kan ook de speciale flasher die geluid uitzendt. Een paar vliegen kunnen de heren meteen in ontvangst nemen, de flasher evenwel pas bij ons vertrek.

We zetten onze vis zoveel mogelijk terug.

De derde dag zoekt Anton nieuwe visgronden op en komen er vier zalmen en weer een zeeforel aan boord. De vierde dag verloopt wat aantallen betreft weinig anders, met dien verstande dat we de grootste vissen van de trip vangen. De grootste zalm van Anton weegt 13,5 kilo bij een lengte van 1,12 meter en die van mij 12 kilo bij een lengte van 1,10 meter. Daarmee zijn we deze dag echter geen spekkopers, want bij terugkomst in de haven zien we op de steigers een vis van maar liefst 18,5 kilo liggen. Voordeel voor onze vissen is wel dat zij weer zwemmen, want na de eerste dag hebben we elke vis die na de landing en het onthaken niet al te hevig bloedde teruggezet. Om onszelf en vele vrienden een fantastisch maal wilde zalm te kunnen bieden, volstaan de vissen van de eerste dag. En dan hebben we nog twee vissen om weg te geven. Zij zouden het bij terugzetten niet hebben overleefd.

Overigens kaart ik het thema terugzetten ook aan bij Team Bodden Angeln. Zelf brengen zij ook bij het zalmvissen catch & release zoveel mogelijk in praktijk en ook zij hopen dat meer van hun klanten dat zullen gaan doen. Ze zijn zich terdege bewust van de unieke plek die zij bevissen, maar ook van de gevaren van overbevissing door sportvissers. In de Duitse wateren mag er namelijk niet door het beroep op zalm worden gevist, hetgeen inmiddels naast Duitsers ook Denen, Zweden en zelfs Noren ter ore is gekomen. En nu natuurlijk ook Nederlanders. Laten we met zijn allen zuinig zijn op de zilverschat van Rügen!

Informatie
Alle relevante informatie over de zalmvisserij rond Rügen kunt u vinden op de website van Team Bodden-Angeln. Bij het team kunt u niet alleen terecht voor het huren van goede boten met gids, maar het zorgt ook voor uw onderkomen, in onder andere het pension Haus am Wind in Schaprode. Zie daartoe: www.bodden-angeln.de

Bovenstaande artikel plus nog veel meer ander interessant roofvisnieuws , kunt u vinden

in nummer 66 van Dé Roofvis, dat vanaf 17 juni 2008 in de betere hengelsportzaak

en/of boekhandel- kiosk is te verkrijgen.

U kunt natuurlijk ook gewoon abonnee worden dan krijgt u ieder nummer automatisch in de bus.

Klik hier voor meer informatie wat Dé Roofvis u allemaal kan bieden!