In het afgelopen voorjaar werden, georganiseerd door RAVON, voor het eerst in de geschiedenis intrekkende glasalen (jonge palingen) langs de volledige Nederlandse kustlijn geteld.
Rekening houdend met de coronamaatregelen trotseerden meer dan tweehonderd vrijwilligers weer en wind om de intrek van glasaal in kaart te brengen. Belangrijk werk, want deze data geven een goed beeld over hoe het gaat met de soort. Ook voor komend seizoen zoekt RAVON weer gemotiveerde kruisnetvissers.
Ernstig bedreigd
Voor de meeste mensen is het inmiddels geen verrassing meer: de Europese aal is ook in 2021 internationaal nog steeds een ernstig bedreigde diersoort. Ieder voorjaar trekken jonge, doorzichtige glasalen vanaf zee onze binnenwateren in, meestal met een piek in april. Sinds 2000 schommelt de intrek in de Noordzeeregio rond de anderhalve procent ten opzichte van de jaren ‘60 en ‘70.
Kruisnetten langs de hele kustlijn
Op tientallen locaties langs de Nederlandse kust worden, in verschillende samenwerkingsverbanden, glasalen geteld met behulp van kruisnetten. De monitoring wordt voor een groot deel uitgevoerd door vrijwilligers. Dit gebeurt bij obstakels op de migratieroute, zoals gemalen en sluizen. Hiermee worden de migratieknelpunten voor glasaal en andere soorten, zoals de driedoornige stekelbaars, in beeld gebracht zodat waterbeheerders maatregelen kunnen nemen om de intrekmogelijkheden te verbeteren.Belangrijke data
Daarnaast laten de gegevens aan de hand van langjarige indexen zien hoe de intrek ervoor staat. Zo bleek uit de metingen dat 2018 de hoogste intrek van glasaal kende sinds het jaar 2000. De glasaalintrek bleek in 2019 helaas een stuk lager dan in het jaar daarvoor en 2020 laat weer een lage intrek zien, vergelijkbaar met de jaren vóór 2018. Ook de intrek voor de gehele Noordzee laat zien dat het gehoopte voorzichtige herstel voor de Europese aal uitblijft.Oproep RAVON: Doe mee!
Lijkt het je leuk om je samen met anderen in te zetten voor het herstel van de aal? Er zijn altijd vrijwilligers nodig, vooral op specifieke plekken. Materiaal en instructies krijg je van RAVON. Meer informatie over onder andere locaties vind je hier: ravon.nl/glasaal.De glasaalmonitoring vindt plaats volgens de geldende regels van het RIVM.
Locaties die wel wat extra hulp kunnen gebruiken
In Zeeland en Zuid-Holland wordt er op 24 verschillende locaties gemonitord door vrijwilligers. Wij kunnen op alle locaties in Zeeland en Zuid-Holland nog wel wat extra hulp gebruiken, maar vooral bij:Zeeland:
•Gemaal Schore
•Gemaal Poppekinderen
•Gemaal De Piet
•Gemaal De Noord
•Gemaal Loohoek
Zuid-Holland:
•Gemaal Battenoord
•Gemaal Kilhaven
•Delflandse buitensluis + Schiegemaal
•Wateringsche sluis
Monitoring met vrijwilligers essentieel
Naast het inzichtelijk maken van hoe het gaat met de intrek van glasaal, hebben de inspanningen van de vrijwilligers ook geleid tot concrete maatregelen. Zo legde Waterschap Scheldestromen vorig jaar een nieuwe vispassage aan bij Gemaal de Noord op Tholen. Daarnaast werd een aantal reeds aangelegde vispassages onderzocht op efficiëntie, waarna verbeteringen werden doorgevoerd, zoals bij gemaal Schoute in Scheveningen. De grote bijdrage die de vrijwilligers leveren aan het aalonderzoek bleef niet onopgemerkt: de vrijwilligers ontvingen in juni 2019 een internationale onderscheiding.
In 2020 hebben de vrijwilligers van de glasaalmonitoring tijdens de coronacrisis laten zien hoe gedreven ze zijn om bij te dragen aan het herstel van de paling en ging de monitoring, met inachtneming van de richtlijnen van het RIVM, onverminderd door!
Samenwerking
In Zeeland en Zuid-Holland wordt de monitoring van Samen voor de Aal mogelijk gemaakt door een samenwerking tussen Waterschap Scheldestromen, Hoogheemraadschap van Delfland, Waterschap Hollandse Delta, Rijkswaterstaat Zee en Delta, Rijkswaterstaat West-Nederland Zuid, Provincie Zeeland, Provincie Zuid-Holland en RAVON.Steun
De kruisnetmonitoring langs de Nederlandse kust wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij.Meer informatie:
Mick Vos: m.vos@ravon.nl (Zeeland)Maurice Kooiman: m.kooiman@ravon.nl (Zuid-Holland)
Over RAVON
RAVON (Reptielen Amfibieën Vissen Onderzoek Nederland) is een kennisorganisatie die zich richt op de studie en bescherming van in Nederland voorkomende amfibieën, reptielen en vissen. RAVON voert onderzoek uit en zet de hieruit voortvloeiende kennis en data in voor advies, voorlichting en bescherming.
Kijk eens op www.ravon.nl/glasaal.