Verticalen op snoekbaars deel 8

DE NIEUWE UITDAGING DEEL 8 – SNOEKBAARS

Door Dennis van der Noot & Pieter Kofman

Elektromotoren
In dit artikel gaan wij het met u hebben over de elektromotor en zijn accessoires en u wat tips geven over onderhoud en gebruik van accu en motor.Voordat u overgaat tot aanschaf van een elektromotor is het raadzaam om eerst zoveel mogelijk te weten te komen over welke motor het beste bij u en uw boot past. Op zoek naar die informatie zie je al gauw door de bomen het bos niet meer. Woorden als stuwkracht, backtrollen, autopilot, spiegelmontage, ampere, tractieaccu, etc, etc zijn voor de meeste onder ons, geen dagelijkse kost.

                       

“Goede keuze en kundig gebruik van een electromotor geeft veel betere resultaten”

Omdat veel verkopers van elektromotoren te weinig verstand van zaken hebben is het mogelijk dat u ofwel met de verkeerde motor thuiskomt of blijkt later dat u een verkeerde accu of lader heeft aangeschaft. Middels deze informatie zullen wij proberen duidelijkheid te verschaffen omtrent de aanschaf van een motor. Hierbij hebben wij de hulp ingeroepen van een specialist op elektrovaren gebied namelijk Marco Groenenberg van de firma Evin.

Laten we punt voor punt eens nalopen wat er nodig is om tot de aanschaf van een op uw visserij afgestemde motor te komen.

Motor: het belangrijkste wat u van een motor moet weten is de stuwkracht, deze wordt aangegeven in lbs (ponden) en is een belangrijk gegeven voor de aanschaf van de juiste elektromotor. De stuwkracht moet namelijk in balans zijn met lengte en gewicht van uw boot en de manier waarop u vist. Gaat u b.v. verticalen dan zal er in veel gevallen ‘ge-backtrold’ worden en heeft u relatief veel vermogen nodig. Gaat u b.v. karpervissen en gebruikt u de motor om uw aas uit te varen dan kunt u met minder vermogen toe. Om de stuwkracht te berekenen staat er op de site van Evin (www.evin.nl) een omreken tabel waarmee u zelf het vermogen van de motor / boot combinatie kunt uitrekenen.

Accu: naast de motor heeft u een accu nodig om te kunnen varen, we praten dan wel over een semitractie accu. Een start accu zoals wordt toegepast in de auto kan voor het varen niet worden gebruikt, dus laat u niet wijsmaken dat dit wel kan, een startaccu is bestemd voor het kortstondig leveren van een piekstroom en zal binnen de kortste keren leeg zijn. Een semitractie accu dus. Er zijn twee hoofdsoorten semitractie accu’s op de markt, de z.g.n. gesloten / onderhoudsvrije accu of een accu met natte cellen die u dus zelf geregeld moet navullen. De onderhoudsvrije accu heeft een aantal voordelen t.o.v. de accu met natte cellen te weten: er is een diepere ontlading mogelijk, hij kan vaker worden ontladen en hij is natuurlijk onderhoudsvrij.

                       

”De stuwkracht moet in balans zijn met o.a. de lengte en gewicht van de boot”

Ook kan deze gesloten accu voor een langere tijd ongebruikt weggezet worden zonder nadelige gevolgen voor de accu. Wilt u echt alles van accu’s te weten komen raden wij u aan om eens op de volgende snelkoppeling te drukken, www.omvormer.nl/noodstroom_solar.html Bij ‘tips & theorie’ wordt u haarfijn uitgelegd aan wat voor voorwaarden de diverse soorten accu’s en acculaders dienen te voldoen. Afhankelijk van de uitvoering van de motor zult u met een 12 Volts accu of een 24 Volts (2x12 Volt accu in serie geschakeld) accu’s gaan varen.

Het Amperage van de accu is erg belangrijk, die bepaalt namelijk hoelang u kunt varen op een volle accu. Het bepalen welke accu voor u de juiste is, is vanachter de schrijftafel bijna niet te doen want dit is totaal afhankelijk van de manier waarop u de motor/accu gebruikt. Wij varen met een 55lbs 12volt elektromotor en gebruiken hiervoor een 110 ampere accu. Als wij backtrollen om te verticalen kunnen wij op een dag met veel wind een gehele dag vissen met deze combinatie (crescent 434).

Wel dient gezegd te worden dat het rendement van de accu sterk afhankelijk is van welk type motor u gebruikt, een z.g.n. standen motor (5 vooruit 3 achteruit) verbruikt veel meer dan een traploos verstelbare motor. Wij durven wel te zeggen dat een stappen motor niet geschikt is voor het backtrollen door dit hoge verbruik en adviseren u dan ook om alleen te kijken naar traploze motoren.

Acculader: een vaak onderschat maar zeer belangrijk onderdeel voor het probleemloos elektrovaren. Nadat er veel geld is betaald voor motor en accu wordt er soms bespaard op de lader, of wordt er door onkunde van de winkelier een verkeerde lader meegeleverd. Dit kan echter funest zijn voor de accu. Als een semi-tractie accu meerdere malen niet goed wordt geladen treedt het z.g. sulfatering op en zal hij veel van zijn capaciteit inboeten. U zult dan al snel merken dat u steeds korter kunt varen met uw accu.

Dit sulfaterings-proces is bij lood-antimoon accu’s meestal niet terug te draaien en betekent een vervroegd einde van uw dure accu. Bij calcium accu’s als de Delphi en VMF is dit vaak met heel speciale laders wel mogelijk. Gebruik dus een goede acculader die in overeenstemming is met uw accu. Als vuistregel kan men hanteren dat er voor elke 10 Ampère capaciteit tussen de 1 en 2 Ampère laadvermogen nodig is om sulfatering tegen te gaan. Dit betekent voor b.v een 110 ampère accu dat u een lader met ca. 15 ampère laadvermogen optimaal is.

In sommige gevallen schaft men een tweede accu aan met eventueel een tweede (goedkopere) lader omdat men niet met een accu kan volstaan. Bedenk dat in veel gevallen een wat duurdere accu de laadconditie van de accu dusdanig verbetert dat men met een wat duurdere lader wel met een accu had kunnen volstaan. Als men dan de kosten van twee accu’s met twee goedkope laders afzet tegen een accu met een goede lader is het kostenplaatje al heel anders. Neem daarbij dat de levensduur van de accu met de betere lader aanzienlijk langer zal zijn, dan gaat ook in dat geval het gezegde “Goedkoop is duurkoop” weer helemaal op. Zie voor verdere info de site van Evin.

Dit zijn de hoofdpunten om tot een gerichte aanschaf van een elektromoter te kunnen overgaan. Natuurlijk is het ook belangrijk om te weten of u een boegmodel of spiegelmontage wilt maar dit is erg persoonlijk en afhankelijk van uw model visboot. Wij hebben alleen gevaren met een spiegelmodel en kunnen dus erg moeilijk een vergelijk maken. Loop op een mooie visdag eens langs bij een collega visser nabij bv. een trailerhelling en vraag naar hun ervaring met een boeg dan wel spiegelmontage.

                       

”Een fantastisch mooie snoekbaars en op 1 cm na, één meter…”

Ga voor de aanschaf van de electromotor niet naar de eerste de beste prijsvechter, vaak is de kennis over de materie erg gering en ook als het op garantie aankomt geven deze prijsbrekers vaak niet thuis. Beter is het om u goed voor te laten lichten door een gerenommeerde allround viswinkel of botenhandel want miskoop is duurkoop.

In de loop der jaren is er op het gebied van elektromotoren wel het een en ander veranderd. Er zijn nu legio snufjes en accessoires te koop voor ons verwende vissers. We zullen er hier enkele de revu laten passeren met de opmerking dat wij de meeste ook nog nooit gebruikt hebben.

Autopilot een toepassing bij boegmotoren om automatisch een ingestelde koers te blijven volgen. (b.v. langs het talud).
Afstandsbediening (co-pilot)een toepassing bij boegmotoren om middels een kleine bedieningsunit de motor te kunnen bedienen, dit systeem is ook draadloos verkrijgbaar.
Elektrische tilt het electrisch in en uit het water laten gaan bij een spiegel of boegmodel (vooral handig bij een grote boot).
Stuurversnelling door middel van een overbrenging in het stuurhuis kunt u met een geringe beweging van de stuurknuppel de motor verdraaien (verkrijgbaar bij de Minn Kota Vector en Vantage zie o.a. de site van www.baronmarine.nl en de test op Total Fishing)

We willen dit artikel eindigen met een aantal tips voor het gebruik en onderhoud van motor en accu:

De witte kalk aanslag op uw motor is gemakkelijk te verwijderen met natuurazijn.

Bij een z.g.n. natte accu kunt u zelf controleren of de accu goed geladen is. Koop hiervoor bij de autospeciaalzaak een accuzuur weger. Daarop kunt u aflezen hoe het gesteld is met u accu. Hierbij is een soortelijk gewicht van 1280 op de weger vol en mag de accu nooit beneden de 1140 komen dit is namelijk de maximale ontlading van een semi-tractie accu. Wij gebruiken dit systeem al jaren en zijn hierover erg tevreden omdat je op deze manier zelf kunt controleren of de accu helemaal vol dan wel aan zijn maximale ontlading is. Hiermee houd u de accu vele jaren in topconditie.

Ook zult u bij deze accu’s regelmatig moeten controleren of het accuzuur niveau in de cellen op de juiste hoogte staat. Is dit niet het geval en de accuplaten dreigen droog komen te staan zult u met gedistilleerd of gedemineraliseerd water de accucellen bij moeten vullen tot het gewenste nivo (+/- 1cm boven de platen). Tevens is het verstandig om, indien u er ruimte voor heeft, een acculekbak te plaatsen op de plaats waar de accu(’s) kom(t)(en) te staan.

                       

Bij het inrichten van de boot gebeurt het wel eens dat u de accu op een plek wilt neerzetten die niet te bereiken is met de standaardbekabeling aan de motor. Indien u de bekabeling van de motor naar de accu wilt verlengen moet u hiervoor kabels met een grotere koperkern gebruiken. D.w.z. heeft de standaardbekabeling op de electromotor een diameter van 8² dan is het verstandig om het te verlengen deel van de bekabeling te voorzien van 16². Dit is nodig omdat u anders door de weerstand in de te dunne verlengkabels al een deel van het vermogen van de accu kwijtraakt.

Let er op bij het wegvaren met de buitenboordmotor, van de net beviste stek, dat u de elektromotor omhoog zet met het staartstuk uit het water. Dit lijkt nogal een simpele opmerking maar ons is het wel eens overkomen, door alle drukte om ons heen, dat de elektromotor nog draaide in het water terwijl wij op de benzinemotor naar de volgende stek vaarden. De koolborstels vlogen ons om de oren en de elektronica in de elektromotor gaf het op. Een dure reparatie volgde. Wij zien toch regelmatig vissers die de elektromotor of de elektromotor laten zitten of half uit het water trekken en het staartstuk met propellor in het water laten zitten terwijl zij met de buitenboordmotor naar de volgende stek varen. Dit is zeker niet goed voor de levensduur van de elektromotor.

De plaats van de accu(‘s) in de boot spelen een grote rol, in combinatie met de benzinetank, kunstaaskoffers en daar waar u en uw vismaat zitten, op het vaargedrag van de boot. Door al deze zware attributen en mensen zal er in de boot een balans gezocht moeten worden waarbij het prettige vaargedrag van de boot een uitgangspunt moet zijn en de opbergruimte optimaal benut zal moeten worden.

De laatste tip gaat over uw veiligheid, aangezien een accu gelijkspanning afgeeft wordt hij als ongevaarlijk gezien. Toch is een waarschuwing hier op zijn plaats. Door de hoge amperage zal bij een eventuele kortsluiting er een zeer hoge warmte ontwikkeling plaats vinden, zo hoog dat b.v een aluminium boot doorbrand op de plek van de kortsluiting.

Let er daarom op dat de accu goed vaststaat en geen sluiting kan maken. Als u langere draden moet trekken let erop dat u scherpe randen vermijd want deze kunnen uw bekabeling doorslijten. En het belangrijkste… Gebruik een zekering dan zal deze als eerste doorbranden en is het (brand)gevaar afgewend. Plaats overigens de zekering zo dicht mogelijk bij de accu.

Tot slot nog een paar extra tips toegevoegd door Marco Groenenberg.

Er wordt vaak zelf gesleuteld aan een elektromotor. Dit kan erg slecht voor het apparaat aflopen( zie foto). Vraag daarom altijd advies aan uw dealer of verkooppunt voor u overgaat tot zelf repareren van uw motor !! (op de foto is een isolatie busje vergeten onder 1 van de schroefjes, een klein foutje met grote gevolgen)

Het zwarte draadje wat altijd bijgeleverd zit bij uw motor is speciaal bedoeld voor montage op een stalen boot. Indien het draadje niet gemonteerd wordt tussen motor en de min accupool zal de motor fungeren als anode met als gevolg dat de motor vreselijk gaat corroderen.

                       

“Ook van dichtbij zien deze vissen er schitterend uit…”

Voor het Vector model van Minn kota is sinds kort een losse hoogte verstelring te verkrijgen. Het kompas van een autopilot motor kan na verloop van tijd gaan verlopen. Dit kan in veel gevallen worden verholpen zonder dat u een nieuwe print behoeft aan te schaffen. Door middel van het verdraaien van enkele potmeters op het kompasboord kan het geheel weer in orde worden gebracht.

Verwijder nooit de afdekkap van een motor met een kompas als een autopilot wanneer de zon er direct op schijnt. De stand van het kompas wordt gemeten door lichtgevoelige cellen die bij blootstelling aan direct zonlicht overbelast zullen raken waardoor het kompasboord stuk gaat.Neem in geval van twijfel contact op met een deskundige.

Tot zover dit artikel. Tot de volgende maar weer en veel succes! En u weet het: Heeft u tussentijdse vragen, stel ze gerust via de redactie (info@totalfishing.nl) en we zullen ze in een van de volgende artikelen behandelen.