Vlak voor de Zeeuwse kust wordt vanaf 17 juli drie dagen lang met de hengel op haaien gevist voor uniek onderzoek. Bij dit evenement Sharkatag vormt ‘citizen science’ een belangrijk onderdeel: sportvissers vangen de haaien, laten deze merken en zetten de vissen daarna weer voorzichtig terug. Zo komt Sportvisserij Nederland meer te weten over de haaienpopulatie van de Noordzee. En in het bijzonder over de Nederlandse geboortegronden van deze bijzondere vissen.
Sharkatag wordt sinds 2011 door Sportvisserij Nederland georganiseerd en valt onder een internationaal haaienmerkprogramma. Sinds de start is al veel waardevolle informatie boven water gekomen over het gedrag, de migratiepatronen en groei van de Nederlandse haaien. Zo zijn de afgelopen dertien jaar al ruim 5.000 met de hengel gevangen exemplaren – het gaat daarbij vooral om de gevlekte gladde haai (Mustelus asterias) – voorzien van een speciaal, uitwendig merkje of een zender die satellietgegevens doorstuurt.
Vanuit Neeltje Jans
Van 17 t/m 19 juli stappen honderden sportvissers en relaties van Sportvisserij Nederland vanuit Neeltje Jans aan boord van de deelnemende charterboten van De Nederlandse Charterboot Vereniging (DNCV). Onder vakkundige begeleiding van de schippers maken de opstappers dan grote kans om zelf met de hengel gevlekte gladde haaien te vangen. De gevangen exemplaren – er worden er in deze periode vaak tientallen per boot gevangen – worden door de speciaal hiervoor opgeleide schippers op verantwoorde wijze voorzien van een speciaal merkje. Daarna worden de haaien weer voorzichtig terug in zee losgelaten. Dit zodat de gemerkte exemplaren bij een terugvangst waardevolle informatie opleveren over het gedrag van deze Noordzeehaaien.
Wat weten we inmiddels over de Noordzeehaaien?
Niels Brevé, haaienonderzoeker bij Sportvisserij Nederland: “Uit terugvangsten van de eerder gemerkte haaien blijkt dat veel volwassen vrouwtjes rond oktober de Zeeuwse wateren verlaten en naar het zuiden wegtrekken – zelfs tot Noord-Spanje. De grote mannetjes trekken juist vooral noordwaarts, richting de Noorse en Schotse kustwateren. In het voorjaar verschijnen alle haaien vervolgens weer in de Zeeuwse Voordelta.” Opvallend daarbij is dat de haaien hier ‘s zomers jaar in jaar uit steevast op haast exact dezelfde datum en plek terug worden gevangen. De gevlekte gladde haaien vertonen echt een duidelijk migratiepatroon naar de oorspronkelijke plek waar we ze voor dit onderzoek hebben gevangen, gemerkt en weer losgelaten.” Omdat er dankzij dit onderzoek al veel bekend is over volwassen gevlekte gladde haaien – en de opkomst van deze soort langs onze kust – richt Sharkatag zich dit jaar vooral op de jonge haaitjes.
Geboortegrond voor haaien
Er zijn namelijk sterke aanwijzingen dat de Zeeuwse Delta een belangrijke geboortegrond is voor de gevlekte gladde haai en mogelijk ook de ruwe haai. Door meer kennis te verzamelen over waar volwassen haaien hun jongen ter wereld brengen, kunnen deze zogenaamde ‘pupping grounds’ beter worden beschermd. Daarom richt het merkprogramma zich nu vooral op de kleine, jonge exemplaren (onder de 50 cm) omdat daar nog relatief weinig over bekend is. De schippers van de deelnemende charterschepen zijn door Sportvisserij Nederland getraind om gevangen haaien van een zogenaamde floytag te voorzien – dit merken doen zij trouwens het hele jaar en niet alleen tijdens Sharkatag. Daarnaast worden op 17, 18 en 19 juli mogelijk exemplaren gevangen die al eens zijn gemerkt. Ook zulke terugvangsten leveren veel nieuwe kennis op.
Klik hier voor meer informatie over dit unieke onderzoek.