image description

Sæby Å heeft een opening in de dam en zorgt voor een toeristische attractie.

Door Leonard Muys en Ron Smits.

Op 01 november 2018 is het, na veel en hard werk, eindelijk een feit. De dam in de Sæby Å, vormt geen hindernis meer voor de zalm en zeeforel, die in het achterland van de rivier voor het nageslacht willen zorgen. Jarenlang is de dam een doorn in het oog van Jesper Christensen, voorzitter van de lokale visvereniging van Sæby.


De oude situatie

Op donderdag 01 november hebben twee graafmachines, onder grote publieke belangstelling, het laatste stukje grond tussen de natuurlijke rivier en de, door het projectteam aangelegde omleiding, weggenomen.

Onder de vele gasten zijn ook de voorzitter van de technische afdeling van Frederikshaven Karsten Thomesen en zijn collega Allan Dalmark aanwezig. De omleiding heeft een goede grindbodem, waar de bevruchte eitjes verstopt worden, om vervolgens na 100 graad dagen uit te komen. Honderd graad dagen wil zeggen honderd dagen van één graad of twintig dagen van vijf graden.

Niet alleen kiezelstenen, maar ook grote stenen en planten zijn aangebracht om voor voldoende schuilgelegenheden te zorgen voor de jonge vissen. De planten zijn door de lokale visvereniging bekostigd en geplant. Voor de zuurstofhuishouding zorgt de stroming in het water, terwijl de vistrappen het optrekken van de zeeforel veel beter mogelijk maakt.

Door goede omstandigheden van de rivier zal het aantal zeeforellen per m² rivier toenemen, zodat het zeeforellen bestand op de grote plas uiteindelijk zal toenemen. Denemarken leeft van het vissen op zeeforel, door de komst van de buitenlandse vistoeristen al of niet met hun gezin.


Grind is nodig om een kuiltje te maken voor de eitjes, alvorens deze bevrucht worden. Na de bevruchting worden deze eitjes met grind weer ondergedekt. De voorzitter Jesper Christensen controleert voor de laatste keer de bodem van de omleiding.

De hele grote zeeforellen trekken al in mei de rivier op om in november, december voor het nageslacht te zorgen. De kleinere vissen trekken later de rivier op tot in oktober, begin november toe. In februari en maart trekken de uitgepaaide zeeforellen terug naar de zee. Deze uitgepaaide vissen zijn ongeveer een derde deel van hun gewicht kwijtgeraakt en zijn werkelijk uitgehongerd als ze weer op de grote zoute plas zijn aangekomen. Het zal tot eind augustus duren voordat deze zeeforellen weer hun oorspronkelijk gewicht terug hebben.

Vistrappen zorgen voor een gelijkmatige hoogteverdeling, zodat de zeeforel en zalm gemakkelijker de rivier op kan trekken.

Om zoveel mogelijk zeeforellen in het achterland te krijgen wordt er elektrisch gevist in de oorspronkelijke route van de rivier. Vele vrijwilligers zijn aanwezig en in totaal zijn er ongeveer 45 paairijpe zeeforellen gevangen en weer 500 meter verder uitgezet in de nieuw aangelegde trekroute voor de zeeforel. Deze zeeforellen zullen paaien in het achterland en de daar geboren zeeforellen zullen ook weer naar deze zelfde paaigronden terugkeren. Vele mooie zeeforellen van 80 en 90+ cm, zelfs een paar uitschieters van een meter en/of meer. In december wordt dit nog eens gedaan. Uiteraard zijn wij dan ter plaatse om hiervan foto’s te maken.

Grote paairijpe zeeforellen

Elektrisch vissen, schepnetten om de licht verdoofde vissen te vangen.

Niet alleen in Sæby, maar in geheel Denemarken zijn dergelijke grote, maar ook kleinere projecten. Denemarken is een voorbeeld voor ons kikkerlandje van hoe het ook kan. Het vistoerisme in Denemarken zorgt voor een belangrijk aandeel in het nationale inkomen.