TotalFishing

Marc op de maandag 3

Geschiedenis herhaalt zich?

Wat doet een sportvisser als hij door een griepje niet naar de waterkant kan? In mijn geval (her)lees ik weer eens een boek. Over sportvissen natuurlijk.

'Beet!' van C.H. (Kick) Geudeker, een van de klassieke Nederlandse sportvisboeken. Oorspronkelijk uit 1940, de mijne (zevende druk is uit 1960) en komt uit de verzameling van mijn opa zaliger, een van de mannen die mij de eerste beginselen van het sportvissen bijbracht.

In het hoofdstuk 'Een snoekbaarsavondje' beschrijft Geudeker allereerst, voordat de nu gedateerde manieren van vissen aan bod komen, de opkomst en ondergang van de snoekbaars in het IJsselmeer. Toch interessant, ook in het licht van alle huidige langdurige (vergunnings)procedures, rechtszaken, onderzoeken en internationale verdragen rondom bijvoorbeeld het Benedenrivierengebied.

Vermakelijk om te lezen zijn de theorieën over hoe de snoekbaars hier eigenlijk terecht is gekomen. De Duitsers zouden achter deze invasie zitten, uit wraak dat de Hollandse vissers het zogeheten 'Zalmtractaat' niet loyaal zouden nakomen en alle zalm al in Nederland uit de grote rivieren wegvisten. Een soort 'verschroeide-aarde-tactiek', want de 'Zander' moest de jonge zalm gaan verslinden, zodat de Hollanders schade zouden lijden.

Een andere theorie was dat de snoekbaars zou zijn uitgezet om de gedupeerde Zuiderzeevissers nieuwe vangstmogelijkheden te verschaffen. In 1937 deed men nog proeven door snoekbaarsnesten als extra paaiplekken te plaatsen die uitstekend slaagden. Men hield er mee op omdat bleek dat de vis deze bosjes om de eieren tegen af te zetten niet nodig had om zich over heel Nederland te verspreiden.

Midden jaren '50 daalde de snoekbaarsstand opeens hard. De traditionele kuilvisserij -een net achter een boot aan slepen- bleek de prachtige snoekbaarsstand zeer snel te kunnen ruïneren. De kuil vangt prima, namelijk álles wat er voor het net komt. In het laatste jaar http://publicaties.minienm.nl/documenten/het-kuilverbod-voor-de-ijsselmeervisserij dat deze visserij bestond werd er 0,9 miljoen kilo paling gevangen, en als bijvangst 5 miljoen kilo ondermaatse visbroed, waaronder dus veel snoekbaars. De aanwas stokte.

Geudeker signaleerde destijds al dat uit beide 'kampen' geluiden kwamen, dat het wat minder moest: Hij schrijft: "Zonder op de economische aspecten van deze zaak in te gaan en ook zonder de vraag te stellen hoe dit vissen met de kuil zo lang voortgang heeft kunnen vinden tot grote schade van de vis- en in hoofdzaak van de snoekbaarsstand, mogen wij constateren, dat gelukkig de laatste tijd meer en meer stemmen tegen deze wijze van vissen opgaan, niet alleen van de zijde van de andere IJsselmeervissers, voor wie de snoekbaars een uitstekend verkoopbare vis is, maar natuurlijk ook van de zijde der hengelaars, die een prachthengelvis verloren zagen gaan. Er zijn reeds enige maatregelen tegen deze roofbouw genomen. Het is slechts te hopen, dat deze maatregelen niet te laat zijn gekomen."

In 1970 wordt deze methode uiteindelijk verboden. De laatste 157(!) kuilvissers moeten stoppen. Hierdoor gaat het gelukkig -even- weer beter met de snoekbaars. Maar wel 'mooi' te laat natuurlijk; de tragische stand van zaken in het IJsselmeer is inmiddels een feit.

Toch worden er ook vandaag de dag nog steeds -incidentele- ontheffingen voor deze visserij verleend. En met een beetje speuren op het internet kun je ook nu nog steeds mee met een dagje kuilvissen op bijvoorbeeld het Markermeer.

De snoekbaarsstand is ook op andere plekken in Nederland door diverse oorzaken achteruit aan het gaan. Meer hierover in een mooi stuk van Marco Kraal: (lees hier) Volgens onderzoek van de beroepsvissers daarentegen zou de visstand in bijvoorbeeld het Benedenrivierengebied (nog) geen tekenen van overbevissing vertonen.

Anno 2015 weet nog steeds niemand met 100% zekerheid wat er onder water werkelijk aan de hand is. De toekomst kunnen we ook nog niet voorspellen. Wel kunnen we terugkijken of béter... laten we leren van het verleden. De snoekbaars heeft z'n 100-jarig jubileum in Nederland waarschijnlijk al een tijdje geleden gevierd. Het zou zonde zijn als hij weer verdwijnt.

Wellicht een naieve koortsgedachte, maar toch...Wat zou het toch mooi zijn als het gezonde verstand een keertje wél zegeviert. Dat de durf een besluit dat de visstand werkelijk waarborgt te nemen, het wint van stroperige tijdrovende procedures. Zodat we niet weer te laat tot inzicht komen dat het eigenlijk alweer eh.. te laat is.