**KLAAR**                Jerkbaits maken als Loz Harrop                   (Deel 2)

Jerkbaits maken als Loz Harrop (Deel 2)

Diederik Terlaak Poot

De vorm

Het maken van een jerkbait begint, voor wat betreft zijdelings afgeplatte modellen, met het uittekenen van de vorm op het hout. Hiervoor worden sjabloonplaatjes met de vorm van de diverse modellen jerkbaits gebruikt die op het hout worden gelegd. Met potlood worden de contouren van het sjabloonplaatje gevolgd zodat de vorm op het hout getekend staat. Op de vormplaatjes staan tevens de plaatsen van de schroefogen en de loodjes aangegeven. De exacte positie van de loodjes is door veel experimenteren verkregen.

                       

Met een kleine lintzaag wordt de vorm nu uit het hout gezaagd. De haakse hoeken op de randen worden met een elektrisch aangedreven rondvijl afgerond. Voor ronde sigaarvormige modellen worden de lengte en de plaatsen van verdikkingen en afvlakkingen aangegeven op een stuk staafvormig hout. Met behulp van een houtdraaibank wordt de gewenste vorm aangebracht, waarbij tijdens de bewerking met behulp van een pasmaat steeds de diameter gecontroleerd wordt. Is de basisvorm van een jerkbait op één van de twee beschreven wijzen voltooid, dan wordt met fijn schuurpapier het hout gladgeschuurd. Als je dit hele proces voor je ogen ziet gebeuren lijkt het allemaal eenvoudig en snel te gaan. Maar denk erom: er is jaren ervaring nodig om hier routine in te krijgen (met name bij de houtdraaibank) om zonder het verknoeien van het dure hout in één keer de goede vorm aan te brengen.

                       

Na het vormen van het lichaam worden eventueel nog details aangebracht, zoals gaatjes voor de oogjes, of insnijdingen in de vorm van vinnetjes of kieuwen. Na het met watervaste stift aangeven van de juiste plaatsen, worden met de boormachine de gaten voor de schroefogen, zoals aangegeven onder een lichte hoek van 10 graden, aangebracht. Met een dikkere boor worden de gaten voor de in te brengen loodjes aan de buikzijde ingeboord.

Uitloden

Nu volgt het meest tijdrovende van het hele proces; het uitloden. De schroefogen worden in het jerkbaitlichaam aangebracht, inclusief de haken. Ook wordt aan het bevestigingsoog een gewichtje gehangen om het gewicht van het te gebruiken staaldraadje te simuleren. Precies uitloden komt precies nietwaar? Dit individueel uitloden is nodig, ook al maak je jerkbaits met dezelfde vorm en afmeting uit dezelfde houtsoort. Van een houtsoort verschilt het soortelijk gewicht namelijk per boom. Maar ook in één en dezelfde boomstam is het soortelijk gewicht niet overal gelijk: Het midden van de stam is zwaarder dan de buitenkant. Het uitloden van de jerkbait gebeurt in een bak met water.

Een diver zal zo uitgelood worden dat de rug net door het wateroppervlakte breekt. Een glider, een langzaam zinkende jerkbait die met korte rukjes in een zig-zag-patroon door het water glijdt, wordt zo uitgelood dat hij langzaam zinkt en min of meer horizontaal, met de buikdreg op de bodem van de bak, blijft rusten. Voor een glider worden twee loodjes gebruikt, een grote in de kop en een kleinere in de staart. De loodjes, met een gedrongen cilindrische vorm, maakt Loz zelf in speciale mallen. Voordat de loodjes in de geboorde gaatjes aan de onderkant worden aangebracht wordt hier eerst even tweecomponentenlijm in gedruppeld, om te zorgen dat de loodjes muurvast in het hout komen te zitten.

                       

Loz bezig met zijn jerkbaits

Het uitloden zelf gebeurt door try and error. Loodjes worden ingebracht, de jerkbait gaat in het water, beetje lood uitboren, weer in het water, nog een beetje lood er af knijpen met een tang, enzovoorts. Uit ervaring is natuurlijk bekend wat het gewicht van de aan te brengen loodjes ongeveer moet zijn. Echter voor het individueel tunen is dit experimenteel uitloden nodig. Het vreet natuurlijk wel tijd als je het goed wilt doen. Dit is dan ook de reden dat er niet meer dan 5 tot 6 custom made jerkbaits per dag gemaakt kunnen worden. Een bijkomend voordeel van het onderdompelen van het blanke hout in water is dat het al, zij het miniem, gaat opzwellen. Bij jerkbaits die ‘droog’ worden uitgelood barst de laklaag op de eerste gebruiksdag open, omdat het hout onder de laklaag dan pas gaat opzwellen.

Lakken

Is het uitloden voltooid, dan worden de schroefoogjes verwijderd en wordt het lichaam vervolgens opgehangen om te drogen. Nadat het hout is gedroogd wordt de ruimte in de loodgaatjes opgevuld met speciaal houtplamuur opdat de gaatjes in de buik van de jerkbait mooi glad zijn weggewerkt. Een tijdelijk hulpschroefoogje wordt aangebracht voor het verven. Dit schroefoogje zal namelijk lekker ondergekliederd worden, vandaar. Eerst wordt witte grondlak aangebracht. Daarna wordt het door de klant gewenste patroon op de jerkbait gespoten: fluorroze met tijgerstrepen, blankvoorn met rode kop, snoekkleur, je zegt het maar. Loz levert natuurlijk ook een stel standaardkleuren als firetiger, bruine forel, baarskleur of chroomzilver met zwarte rug. Het lakken gebeurt met speciale kleine verfspuitjes. Deze minispuitjes zijn wel kostbaar en moeten regelmatig schoongemaakt worden vanwege de kleine diameter. Maar spuiten geeft nu éénmaal het mooiste eindresultaat.

                       

Is de verf in het gewenste kleurenpatroon gedroogd, dan wordt de afwerklak aangebracht. Loz heeft hier verschillende lakken voor gebruikt, maar tegenwoordig doet hij het aflakken met een eersteklas botenlak. Deze lak is keihard, het wordt gebruikt op hout waarop gelopen wordt aan boord, en biedt dus een goede bescherming. Is de afwerklak gedroogd dan worden de schroefoogjes met een beetje tweecomponentenlijm definitief aangebracht.


Bijwerken

Een snoekenbek die met rijen scherpe tanden als een mollenklem dichtklapt zal echter de laklaag wel op enkele plaatsen doorboren. Na de visdag is het dus zaak om alle aangevallen jerkbaits weer even bij te werken. Dit kan bij beschadigingen over een groter oppervlakte het beste met een kwastje en een potje botenlak. Enkele ‘putjes’ kunnen het gemakkelijkst bijgewerkt worden met die kleine flesjes autolak met kwastje in de dop, die je bij zaken als Hallfords kan kopen. Deze autolak in miniflesjes is, zeker na een paar keer gebruiken, vrij stroperig, en vult daarom goed de putvormige beschadigingen.

                       

Custom made

Het maken van jerkbaits die perfect zijn uitgelood om de juiste actie te krijgen vergt veel tijd. Dit vind je natuurlijk terug in de prijs. Het voordeel bij een custom made service is dat je de jerkbaits helemaal naar je eigen wensen kunt laten maken. Dus precies in het gewicht dat bij jouw jerkbaithengel past, en in het kleurenpatroon dat jij prefereert en dat niemand anders heeft (blauwe rug met zilveren flanken, blankvoorn met oranje buik, snoekbaars).

Ook kan je om modellen vragen die wat extra verzwaard zijn, om zo de diepere plateaus en de diepe kanten van glooiingen af te vissen. Zelf heb ik van de Hog Seeker, een duiker die uit zichzelf al 1,5 tot 2 meter haalt, twee exemplaren besteld met extra verzwaring waardoor ik ze gemakkelijk tot over de 3 meter diepte tik. Het kost een paar centen (40 gulden per stuk), maar door een service zoals Loz Harrop die levert ben je in staat om met jerkbaits aan de gang te gaan, die helemaal naar jouw eigen inzicht gemaakt en geverfd zijn. Dat blijkt vaak een goed middel om in overbeviste wateren toch aan de bak te komen, omdat je kunstaas gebruikt wat niemand anders heeft.

                       

Zelfs in drukbeviste wateren meestal succesvol

Als je met zulke handgemaakte jerkbaits niets kunt vangen moet je serieus overwegen een andere hobby te kiezen! In ieder geval heb je al veel voorpret in de winter met het bedenken van de uitvoering van jouw eigen jerkbaits waarmee je de komende zomer een aantal wateren eens flink zult gaan raken. Veel plezier!