Jerkbaits maken als Loz Harrop (Deel 1)
Diederik Terlaak Poot
Het gebruik van jerkbaits neemt geleidelijk toe in Nederland. Steeds meer snoekvissers ontdekken de effectiviteit ervan en ervaren het plezier en de voldoening om de zware schoeploze pluggen zelf tot actie te brengen. In het land van herkomst, de Verenigde Staten, zijn er werkelijk honderden verschillende modellen te verkrijgen. Veel van deze jerkbaits worden door eenmansbedrijfjes gemaakt, als bijverdienste naast het normale werk. Mensen die zomerdag bomen kappen of als visgids fungeren, en in de winter of in de avonduren hun eigen jerkbaits maken. Meestal vijf tot tien verschillende modellen per ‘schuurtje’. Het aantal jerkbaits in de Nederlandse winkels neemt toe maar is echter nog beperkt.
In Groot-Brittannië wordt vanaf het begin van de jaren negentig echter al fanatiek met jerkbaits gevist. In eerste instantie werden daar de Amerikaanse modellen voor gebruikt. De Amerikaanse jerkbaits zijn echter vooral bedoeld voor de muskie, en daarnaast voor het vangen van snoek op de grote meren in Canada. Deze vissen zijn wild, agressief, en gewend hard te werken in helder water om zo de honger te stillen. Veel Amerikaanse jerkbaits moeten dan ook redelijk snel en agressief binnengevist worden. Dit werkt ook voor onze Europese snoek bij de erg actieve exemplaren, maar in Engeland kwam men er al snel achter dat minder snel en agressief te vissen jerkbaits vaak meer aanbeten opleverden.
Normaal tempo
Dit resulteerde er in dat twee Engelsen, Dave Scarff en Loz Harrop -beiden al beroepsmatig bezig met het bewerken van hout- zelf jerkbaits begonnen te ontwikkelen. De jerkbaits die zij maken zijn verzwaard door in het lichaam aangebrachte loodgewichten en hebben een dusdanige vorm dat ze met een ‘normaal’ tempo gepresenteerd kunnen worden. Deze jerkbaits ploppen niet omhoog in de pauzes, maar stijgen of zinken langzaam, en geven daardoor de snoek gelegenheid om van de pauze gebruik te maken de vermeende prooi tussen de kaken te klemmen. De Engelse jerkbaits blijken dan ook zeer effectief op ons snoekwater.
De auteur met een “jerkbaitsnoek”
Nu heb ik het geluk beide heren gekend te hebben, respectievelijk te kennen. Van hen heb ik het nodige geleerd over het vissen met jerkbaits, en het maken ervan. Helaas is Dave in 1995 op tragische wijze om het leven gekomen. Hij maakte zijn eigen modellen jerkbaits, ving er goed mee, en maakte ook mij enthousiast. Hij overtuigde me om het ook eens te proberen en ik bestelde -ondanks de stevige prijs van 45 gulden per stuk- enkele jerkbaits bij hem. Ik wilde ze wel in een wat kleiner formaat, (2 oz - 56 gram), zodat ik ze aan mijn relatief lichte jerkbaithengel kon gebruiken. In de zomer van 1995 ving ik mijn eerste snoeken aan jerkbaits.
Loz Harrop
Dave stopte in april 1995 met het maken van zijn custom made ‘Fish-Eagle’ jerkbaits. In het gat dat hierdoor ontstond stapte Loz Harrop, een meubelmaker/houtsnijder uit noordwest Engeland. Ook Loz levert een custom made service: Je krijgt precies wat je hebben wilt. Zijn ‘Predator lures’ zijn ook prachtig afgewerkt, maar wat het belangrijkste is: ze zijn zeer precies uitgelood. Loz heeft nogal wat verschillende modellen met uiteenlopende acties, van oppervlakte-gliders tot divers die tot 3 meterdiep duiken. Omdat ik achter de enorme vangkracht van verzwaarde individueel gemaakte jerkbaits gekomen was, ging er flink wat zakgeld richting Engeland in het voorjaar van 1996. De daarop volgende zomer ben ik een echte jerkbaitverslaafde geworden, vooral ook omdat jerkbaits het ‘normale’ kunstaas er uit viste.
Ik begon me steeds meer te interesseren voor het vervaardigen van jerkbaits. Loz stuurde me een video waarin het hele proces getoond werd. Deze video was zeer verhelderend. In mei van dit jaar was ik uitgenodigd voor de jaarlijkse conferentie van de Britse Kunstaasclub (Lure Angling Society of Britain) om daar een presentatie te geven over het vissen met kunstaas op snoekbaars. Dit gaf mij de mogelijkheid om een paar dagen in Engeland bij Loz Harrop te logeren, en hem bezig te zien in zijn workshop. Het was een schitterende ervaring om te zien hoe een stuk ruw hout na verscheidene handelingen omgevormd werd tot een perfect uitgelode en gladgelakte jerkbait. Ik maakte foto’s en vroeg Loz de oren van het hoofd over het maken van perfecte jerkbaits.
De materialen
Jerkbaits zijn effectief als ze relatief zwaar zijn. De meeste stijgen of zinken langzaam. Hoe zwaarder het hout is dat je gebruikt hoe makkelijker het is dit effect te bereiken. Snoek is een prachtige vis, maar heeft niet bepaald de bek van een zuigeling. Een stuk hout dat tussen de kaken gemangeld wordt krijgt het zwaar te verduren. Vanwege het gewicht en de hardheid gebruikt Loz mahoniehout. Dit zware hardhout is lastiger te bewerken dan andere houtsoorten, maar door zijn eigenschappen wel het meest geschikt.
De fameuze Darter van Loz Harrop
De haakbevestiging gebeurt door middel van schroefogen. Je kan ook kiezen om staaldraad door de hele lengte van de jerkbait te brengen, maar dit bemoeilijkt het later inbrengen van gewichten omdat dan het staaldraad in de weg zit. Wel worden schroefogen gebruikt met een lengte van tenminste 5 cm. Door deze schroefogen niet haaks op het lichaam, maar onder een lichte hoek aan te brengen, is het compleet uitgesloten dat de schroefogen uit het hout getrokken worden door een kanjer. Voordat de schroefogen definitief aangebracht worden, gaat het schroefje eerst door een stalen ringetje, in de vorm van een miniatuurschaaltje met de bolle kant naar buiten. Dit voorkomt dat bij het indraaien van de schroef het hout ter plaatse beschadigd wordt door de frictie. Het zou maar om een minieme beschadiging gaan natuurlijk, maar dit is een detail dat de kwaliteitsjerkbait helemaal ‘af’ maakt.
Lees verder deel 2