Door: Ron Smits
We schrijven dinsdag 12 oktober, vandaag zijn de maatregelen om het kabeljauw bestand te redden van kracht geworden. De beroepsvisserij, nu nog goed voor 4000 ton kabeljauw per jaar mag in 2022 niet meer gericht op kabeljauw vissen.
Sportvissers mogen nog slechts één kabeljauw per dag meenemen en van 15 januari tot en met 31 maart helemaal geen. Voor de beroepsvisserij is het in de periode van 15 januari tot en met 31 maart verboden om te vissen.
Als belangrijkste oorzaken worden het opwarmen van het zeewater, habitat vernietiging, zuurstof tekort, overbevissing en vervuiling genoemd. De beroepsvisserij heeft nog aangegeven dat de aalscholvers en zeehonden mogelijk de grootste oorzaken zijn. Echter de onderzoekers hebben de argumenten van de beroepsvisserij verworpen. De visbiologen van de sportvissers vereniging in Denemarken geven echter aan dat ook de aalscholvers en zeehonden een aandeel hebben in dit geheel. Dat we in 2022 überhaupt nog mogen vissen in de Oostzee is te danken aan de Deense Sportvissers vereniging.
Zalmkwekerij een grote bron van vervuiling door antibiotica, voedsel, parasieten, ziekten als gevolg van een grote opeenhoping van gekweekte zalm. In 2021 is voor de beroepsvisserij een quota van 4000 ton kabeljauw gesteld. In 2022 mag er niet meer gericht op kabeljauw gevist worden. Er is alleen gesteld dat een quota van 489 ton kabeljauw als bijvangst is toegestaan voor het westelijk gedeelte van de Oostzee en een quota van 595 ton aan bijvangst van kabeljauw voor het oostelijk gedeelte.
Volgens de Deense visserijvereniging lopen ongeveer 100 vaartuigen het risico te moeten stoppen met vissen als gevolg van de nieuwe regels van de Europese Commissie. Elk schip heeft gemiddeld twee mensen in dienst. En niet alleen de beroepsvisserij, maar ook de commerciële boten verhuur, charter boten en nog vele anderen die afhankelijk zijn van de sportvisserij, lopen gevaar.
Niet alleen de kabeljauw, maar ook de zalm staat onder druk. Allerlei projecten lopen nu in Denemarken om het zalm bestand te redden. De projecten staan allemaal in het kader van een natuurlijke instandhouding van de zalm. Zo worden hele stukken rivier weer in de oorspronkelijk staat teruggebracht. U moet denken aan het wegnemen van de diverse obstakels in de “gekanaliseerde” rivieren en omleidingen om een bouwwerk met een culturele waarde (zoals bijvoorbeeld een molen en een dam voor een waterkracht centrale). Het storten van kiezelstenen voor de paaigronden, zodat de zalmen hun eitjes kunnen toedekken en allerlei schuilgelegenheden voor de pasgeboren zalmen. Omleidingen en het verwijderen van obstakels zorgen ervoor dat de hele rivier weer gaat stromen, nodig om het water van voldoende zuurstof te voorzien en dat de zalm de paaigronden weer kan bereiken.
Nieuwe baglimiet voor de zalm: slechts één zalm per visser per dag.
Maar ook het planten van zeegras door vrijwilligers, dat weer schuilgelegenheid biedt aan stekelbaarsjes, grondels, naaldvissen en andere kleine zeedieren zoals krabben en garnalen, wat weer fungeert als voedselbron voor de zalm. Er is echter nog een belangrijke doorn in het oog van de wetenschappers: de viskwekerijen. Minister van Milieu Lea Wermelin heeft al in 2019 een einde gemaakt aan nieuwe en grotere viskwekerijen op zee.
Jonge wilde zalmen slachtoffer geworden van zeeluis. Eén zeeluis die drager is van de parasiet kan een zalm infecteren en doden! Deze relatie tussen de parasiet en de virusziekte werd enkele jaren geleden ontdekt door een wetenschapper in Chili, maar hij mocht zijn bevindingen niet wereldkundig maken. Nu zien we echter dat het aantal zalmkwekerijen in Chili terugloopt! Gelukkig zien de Chilenen in dat ze zich op zeer glad ijs aan het begeven waren. Het wordt tijd dat de Europese Gemeenschap met een regelgeving komt voor viskwekerijen voor het te laat is. Ik houd u op de hoogte, maar de zeeforel en de wilde zalm zijn in groot gevaar.
Maar toch kunnen in het nieuwe plan nieuwe kwekerijen toegelaten worden, terwijl het natuurlijk visbestand zwaar onder druk staat. De vervuiling door deze kwekerijen moet stoppen. Er is absoluut geen ruimte meer voor. De situatie is nu zeer kritisch. De wetenschappers gaan ervan uit dat deze toelating geschrapt gaat worden in het nieuwe plan.
Kiezelstenen toevoegen zodat de zalm kuiltjes kan maken voor de bevruchte eitjes.
De Oostzee is de habitat voor zalm uit maar liefst 37 rivieren. Helaas bevinden de zalmbestanden in sommige rivieren zich op een kritiek laag niveau, vooral in de rivieren Polen, Estland, Letland en Litouwen. Vorig jaar is bijvoorbeeld een stuk Himmelev Bæk bij Roskilde grondig aangepast, waarvoor 80 ton kiezel gebruikt is. Hierdoor is het zalm bestand in de rivier per m² verviervoudigt.
Het zeer succesvolle project in Saeby. Hier ziet u de net aangelegde bodem van de nieuwe rivier omloop. Grote kiezelstenen voor het schuilen van de vissen. Bovendien zorgen deze stenen ook voor extra zuurstof omdat er extra wervelingen in het water ontstaan als gevolg van de stroming. Het contact oppervlak tussen water en lucht (zuurstof) wordt hierdoor groter.
Het aanleggen van vistrappen in zorgen ervoor dat de zalm gemakkelijker de rivier op kan trekken.
Niet alleen de afname van het kabeljauw en zalm bestand maken het voor de sportvissers lastig, het kabeljauwbestand in de Oostzee is ingestort en het is nu al moeilijker geworden om een platvis te vangen. Het bevreemdt mij dan ook des te meer dat de beroepsvissers nu in 2022 wel 25 % meer platvis mogen vangen dan in 2021. Het onder water milieu staat onder grote druk. Daarom zijn er meer natuur beschermde zeegebieden nodig dan het plan voor ogen heeft. In een voorstel voor het toekomstige plan van Denemarken heeft de regering in totaal 4800 km2 kustgebieden toegewezen voor mossel- en oesterkweek in de waterkolom. Een enorm gebied waar de mogelijkheid om te vissen onmogelijk kan worden gemaakt. De sportvisserij vereniging geeft aan dat ook in beschermde natuurgebieden het sportvissen mogelijk moet zijn, eventueel met aanvullende regels. De sportvisserij en de milieubeschermende maatregelen kunnen tegelijkertijd plaatsvinden.
De platvis wordt ook schaarser en schaarser. Toch mag de beroepsvisserij in 2022 meer platvis vangen dan in 2021
Gezien het grote belang van de sportvisserij voor de economie in Denemarken zal de oplossing niet eenvoudig zijn. Natuurlijk staat de natuur op de eerste plaats, maar de sportvissers zorgen ook dat er veel geld en vrijwilligers beschikbaar komen voor de herstelwerken. Bovendien schaden de sportvissers het onder water milieu niet. De minister komt met een actieplan voor de toekomst van duurzame visserij in de Oostzee, waarin mogelijkheden voor zogeheten sloop en nieuw, duurzaam vistuig zijn opgenomen.