Het is goed mis op de Kleine Belt deel 2

Door Ron Smits

Op 24 oktober jl., is er een bijeenkomst geweest op de camping Gammelbro te Aarøsund om te inventariseren wat er gedaan kan worden om het visbestand van de Kleine Belt weer te herstellen. Ongeveer tachtig bezoekers, waaronder beroeps- en sportvissers, wonen deze bijeenkomst bij.

Foto: Jacob Schultz

De bijeenkomst is georganiseerd door Jan Pedersen en hij wordt bijgestaan door Arne Kvist Rønnest  van het Nationaal Centrum voor Kust - en Vis Toerisme, Mads Christoffersen Senior Consultant / Fish Care Consultant DTU ● Thomas Hansen,  Regionale controle alsmede Milieu en Voedselkwaliteit Ministerie, Jens Maersk van La Vida Vissen, Kurt Østergård van de M / S Marianne en Claus Larsen van Planburo en milieu te Haderslev.

Foto: Jacob Schultz

Jaarlijks bezoeken ongeveer 600.000 sportvissers Denemarken, waarvan er ca. 150.000 sportvissers het zuiden van Denemarken bezoeken. Van de Deense sportvissers vist ongeveer 27 % vanaf de kant op zeeforel en geep en 14 % vist op put en take vijvers.

Links de initiatief nemer Jan Pedersen, Foto: Jacob Schultz

Volgens Arne Kvist Rønnest, Nationaal Centrum voor Kust en Visserij Toerisme, gaan er de laatste jaren meer Duitse sportvissers naar Ierland. De reden hiervoor kan zijn dat er bijna niets meer gevangen wordt op de Kleine Belt.  Normaal zie je hier in de Kleine Belt, in het hoogseizoen, regelmatig dagelijks wel vijftig kleinere visboten net buiten de haven.

Vandaag de dag is er bijna niemand meer. De Kleine Belt is heel belangrijk voor het sportvissers toerisme in Denemarken in het bijzonder en voor het inkomen in Denemarken in het algemeen. In 2013 hebben de commerciële vissers nog 80.000 ton vis aan land gebracht vorig jaar slechts 45.000 ton. Volgens Thomas Hansen van de Visserij Inspectie zal dit tonnage nog veel lager worden o.b.v. de gegevens die hij nu heeft.

Foto: Jacob Schultz

Andreas Rudbeck van Haderslev duikers club vertelt dat de bodem bedekt is met een zwarte laag en dat er geen visje meer zwemt. De voorzitter van de vereniging Bæltfiskerne, Allan Buch, vertelt dat de vis uit De kleine Belt verdween, direct na de grootste ramp met kunstmest. Volgens Jens Maersk van La Vida Vissen, zijn er dagen dat er zelfs geen enkel visje meer boven komt, terwijl een aantal jaren geleden er door Jens nog vangst garantie gegeven werd voor zijn gasten.

Haderslev Cup 2015, een goed visbestand en ook jeugd aanwezig. Foto Luck Mon

Denemarken heeft alles voor de sportvissers: een goed klimaat, veel vis (aantal en soorten), schoon water, ruimte en vooral veel vrijheid. De Kleine Belt is altijd goed geweest voor de jeugdige sportvissers, er was immers vis genoeg. Nu de vis weg is zien we een lichte “vergrijzing” van de sportvissers.

Ongeveer 80 deelnemers tijdens deze bijeenkomst. Foto: Jacob Schultz

Mads Christoffersen van DTU Aqua geeft een overzicht m.b.t. de ontwikkeling van het visbestand in de Kleine belt.

DTU Aqua heeft twee wetenschappelijke datasets gebruikt om de visbestanden in de Kleine Belt gebied te evalueren;

1. Gegevens van het wetenschappelijk onderzoek, op vissersvaartuigen en van de havens (een deel van ICES de beoordeling van bestanden (ICES, 2019))
2. De belangrijkste visserij-gegevens die door vissers verzameld zijn in het gebied (onder meer opgenomen in HELCOM (Støttrup et al., 2018 ))

Strib 1984, bij het monumentje (analoge foto, sorry voor de mindere kwaliteit). Geweldige stek voor veel en hele mooie gullen.

Zo zien we voor de kabeljauw een toename in de paaibiomassa in de Grote Belt, Øresund en westelijke Oostzee in de laatste twee jaar, terwijl het aantal kabeljauw sinds 1999 is verlaagd met een éénmalige, op dit moment, onverklaarbare opleving in 2017. Bovendien zijn de vangsten door beroeps en sportvissers gedaald (vangstbeperking 2017).

Voor de schol zien we in Het Kattegat, de Grote Belt en de Øresund dat de vangsten en de aantallen nieuwe vis zijn gestegen sinds 2009 en respectievelijk 2014.

Voor de tarbot zien we ook een gunstige ontwikkeling in Het Kattegat, de Grote Belt en de de Øresund. Omdat de vangsten door de beroepsvissers sterk afnemen, zien we een stijgende trend sinds 2006.

Eigenlijk moeten we deze trends dus ook in de Kleine Belt zien. Maar de werkelijkheid is dramatisch. De vis in de kustgebieden worden bedreigd door verschillende factoren

• Gebrek aan voedsel

• Gebrek aan schuilplaatsen (zeegras, enz.)

• Predatie (aalscholver / bruinvis)

• Vissers

• Stijgende watertemperaturen

• Zuurstoftekort

• Verandering / onevenwicht (zoals een enorme groei van krabben in het gebied)

• Invasieve soorten

Mogelijke oplossingen worden aangedragen door Allan Buch. Het aanleggen van riffen zal goede schuilgelegenheden bieden voor de vis, terwijl er ook voldoende voedsel zal zijn. Een andere oplossing wordt aangedragen door een Jens La Vida, schol in de paaitijd zit slecht in zijn vlees en heeft volgens hem commercieel gezien weinig waarde. Alleen Nederland koopt deze vis nog op om er filets van te snijden. Morten S. haalt nog aan dat mosselen een filter werking hebben op het vervuilde water. In Fåborg en Assens heeft men grote problemen als gevolg van een zuurstof tekort in 2009 met 28 ton mosselen (hangcultuur) aangepakt en tegenwoordig is het weer een fjord met volop leven.

Ondertussen is het quotum voor kabeljauw in oktober voor de Oostzee al verlaagd tot 92 % en mag er maar beperkt kabeljauw door sportvissers mee worden genomen.

De vuurtoren van Strib altijd een goede stek geweest voor platvis en gul.

Al met al een hele goede bijeenkomst en een goede inbreng van de deelnemers. De volgende stap is nu om Christiansborg (hier is de Deense regering gezeteld) te motiveren om opdracht te geven tot een grondig onderzoek van wat er werkelijk mis is met de Kleine Belt en te kijken (en te financieren) naar de hier aangedragen mogelijke oplossingen op korte termijn.

Jan Pedersen heeft er na deze bijeenkomst alle vertrouwen in dat er op korte termijn meer riffen worden aangelegd in de nabije toekomst en ook een bescherming van paaiende vissen.