Het belang van een goede knoop bij dyneema

Door Ninja Klapwijk & Richard Ludema  

 

Een betrouwbare uitrusting is een vereiste bij eigenlijk alle vormen van sportvisserij. Bij het op peil houden daarvan, met name wanneer de jaarlijkse visvakanties weer in het vooruitzicht komen, vliegen vaak grote hoeveelheden spullen en euros over de toonbank om de materialen en technieken weer op gewenst of vertrouwd niveau te brengen.

 

Eén van de meest belangrijke aspecten van de visserij krijgt volgens ons onterecht te weinig aandacht: het gebruiken van een goede lijnsoort met een aangepaste bevestiging of knoop. Het voorbereiden is ook voor ons een bekend en terugkerend ritueel voor de jaarlijkse visvakantie naar het Deense eiland Langeland.

 

Gedurende deze vakantie ligt onze focus op het vangen van grote kabeljauw aan relatief licht materiaal. De Langelandsbelt herbergt gedurende de zomer gelukkig nog een zeer goede populatie kabeljauw. Vissen van over de meter tot een gewicht van 16 kilo zijn geen uitzondering. Belangrijk is dan ook om materialen en technieken tip top in orde te hebben om tot het uiterste te kunnen gaan in geval van een dril. 

 

Dril tot het uiterste...  

 

Dergelijke vissen vragen het uiterste van je materiaal. Een zwakke schakel in het geheel en daar gaat je droomvis…! De lijnkeuze is naast het aas dat gepresenteerd wordt eigenlijk de sleutel tot succes, met name wanneer omstandigheden je dwingen het materiaal aan te passen en lichter te gaan vissen. Dit is bijvoorbeeld het geval op Langeland, waarbij harde stromingen en dieptes tot wel 55 meter je dwingen om met een zeer dunne dyneema te vissen met voldoende trekkracht voor grote kabeljauwen in deze sterke stroming. 
 

Consensus is tegenwoordig dat het zo licht mogelijk vissen resulteert in aanzienlijk meer aanbeten. Met licht materiaal vissen is in enkele gevallen zelfs noodzakelijk wegens uiteenlopende omstandigheden. Te denken valt aan helder weer, helder water, dressuur of een sterke stroming dan wel de wind die de driftsnelheid verhoogd. Daarnaast geeft de lichte visserij uiteraard een prachtige sport. 
 

Het is dan ook te verklaren waarom lijnen, hetzij dyneema dan wel nylon, in variërende diameters, aangeschaft en gebruikt worden. Ook is het te verklaren waarom bepaalde soorten monofilament als fluorcarbon in populariteit toenemen, aangezien zij aanzienlijk minder zichtbaar zijn onder water en een relatieve hoge slijtvastheid hebben. Hieronder volgen enkele belangrijke aspecten die afgewogen dienen te worden voor de uiteindelijke keuze van de lijnsoort voor jouw persoonlijke visserij.
 

Schuurvastheid: bepaalde lijnen hebben een veel hogere weerstand tegen breken als gevolg van inkepingen in de lijn. Deze lijnen zullen duurzamer zijn bij het vissen langs rots- of steenformaties, mosselbanken en andere onderwaterstructuren. Ook vissentanden kunnen de lijn minder beschadigen.
 

Souplesse van de lijn: de souplesse van de lijn is van belang voor de werpafstand. Lijnen die stug zijn en of krullen, kunnen in veel gevallen wel 30% van de werpafstand afhalen. Een andere belangrijke factor is de wrijving van de lijn met de ogen van de hengel.
 

Diameter van de lijn: een lijn met een kleine diameter brengt vele voordelen. Het biedt de visser de mogelijkheid om dieper te vissen, omdat de lijn minder weerstand ondervind van het water. Hierdoor kan het (kunst-)aas beter gepresenteerd worden met de gewenste actie. Dunnere lijnen hebben daarnaast het voordeel dat deze minder zichtbaar zijn onder water.
 

De effectiviteit van de knoop: de meeste lijnbreuken treden op bij de knoop. In enkele gevallen kan, ongeacht de sterkte van de lijn, de knoop de hoofdlijn verzwakken tot maar liefst 50% van de originele trekkracht. Met name wanneer gebruik gemaakt wordt van een dunne dyneema is een goede knoop, of liever geen knoop, de sleutel tot succes. 
 

Geheugen van de lijn: vele soorten lijnen, en met name diverse soorten nylon, hebben een ‘geheugen’. Onder flinke belasting rekt nylon uit. Hierdoor kunnen in enkele gevallen na de dril van een grote vis vervelende krullen of lussen in de lijn zijn ontstaan.
 

Zichtbaarheid van de lijn: lijnen die onder water slecht zichtbaar zijn bieden aanzienlijk meer kans op aanbeten. Dit kan zowel bereikt worden door gebruik te maken van een dunne diameter, dan wel gebruik te maken van fluorcarbon. 

Hieronder worden de bovengenoemde criteria onderling vergeleken met de eigenschappen van de drie verschillende lijnsoorten. Wel dient opgemerkt te worden dat deze tabel naar inzicht van de auteurs tot stand is gekomen. 

 

 

Bovenstaande tabel geeft een goed inzicht in de karakteristieken van de diverse soorten lijnen, welke afgewogen moeten worden tegen de doeleinden waarvoor een lijn gebruikt wordt. Zo blijkt uit bovenstaande tabel dat fluorcarbon vrijwel onzichtbaar is onder water, maar dat er verhoudingsgewijs met een grotere diameter gevist dient te worden om de zelfde trekkracht als nylon of dyneema te behouden.

Nylon biedt het voordeel dat er enige rek in de lijn zit, hetgeen bij bepaalde soorten visserij wenselijk dan wel noodzakelijk is. Dyneema biedt het voordeel dat de trekkracht groot is, waardoor er verhoudingsgewijs met een dunnere lijn kan worden gevist.

Tevens biedt dyneema een groot voordeel dat er nauwelijks rek in de lijn zit, hetgeen het contact met het aas en of de vis ten goede komt. Het nadeel is dan weer dat dyneema behoorlijk goed zichtbaar is onder water. De hoge trekkracht bij een minimale diameter bepaalt onze keuze voor dyneema als hoofdlijn voor de zeevisserij bij Langeland.

Wij gebruiken Berkley Whiplash, een lijn van 0,15 milimeter met een trekkracht van maar liefst 18,9 kilo! Daarnaast gebruiken wij op de andere set een lijn van Spiderwire, met een diameter van 0,17mm en een trekkracht van 9,4kilo. Opvallend is het verschil in trekkracht en ook de slijtvastheid bij deze lijnen.

Terecht dient dan ook opgemerkt te worden dat de diameter die op verpakkingen van uiteenlopende merken vaak niet overeenkomen met de realiteit. Wanneer de bovengenoemde Spiderwire met Whiplash vergeleken wordt, dan is Spiderwire aanzienlijk dunner met zeer andere lijneigenschappen. Het is dan ook de moeite waard dergelijke lijnen met elkaar te vergelijken vóór de aanschaf.
 

Het belangrijkste risico van dyneema is dat het een sterk snijdende werking heeft. Het gebruik van knopen heeft door deze eigenschap aanzienlijke negatieve invloed op de trekkracht van de totale montage. Uiteraard geven knopen in nylon of fluorcarbon ook een mindering in trekkracht, maar vergeleken met gevlochten lijn is dat echter minder dramatisch.
 

In de praktijk zien wij nog steeds vaak dat er bij dunne soorten dyneema gebruik wordt gemaakt van een zelfde soort knoop als bij nylon of fluorcarbon wordt gebruikt. Juist hierin schuilt een zeer groot gevaar. Bij het gebruiken van dezelfde knooptechniek wordt de trekkracht van een dunne soort dyneema teniet gedaan. Wij zijn hier door schade en schande achter gekomen.

We konden niet verklaren waarom de hoofdlijn het bij een minimale inspanning al aflegde tegen de gebruikte onderlijn. Het is dit geval dan ook noodzakelijk om gebruik te maken van een aangepaste knoop of montage om de trekkracht van dyneema te behouden. Het beste is zelfs om gebruik te maken van een techniek waarbij er überhaupt geen knoop gebruik wordt. Tegenwoordig wordt dan ook aanbevolen om gebruik te maken van een zogeheten no-knot montage. Hieronder wordt in drie stappen weergegeven hoe deze montage werkt: 

 

 

De no-knot links zijn bij de betere hengelsportzaak te koop en zijn zeer goedkoop. Gegarandeerd wordt dat bij het gebruik van deze links aanzienlijke hoeveelheden kunstaas en onderlijnen bespaard kunnen worden.  Wij hebben inmiddels twee gerenommeerde soorten knopen en de no knot montage met elkaar vergeleken en zijn geschrokken van het aanzienlijke verschil in trekkracht.

Gesteld kan worden dat bij het gebruik van de no-knot montage vrijwel de gehele trekkracht van de lijn behouden wordt, terwijl het gebruik van ordinaire visknopen de trekkracht van de montage vaak met zo’n dertig procent reduceren. Belangrijk hierbij is ook dat gebruikte wartels een hoge trekkracht moeten hebben.

Het zal niet de eerste keer zijn dat een vis verspeeld wordt door een slechte kwaliteit wartel! Test het verschil zelf ook eens en doe er je voordeel mee. Een ding is zeker, wij werken in de toekomst niet meer zonder de no knot montage bij dyneema. Succes!
 

Met vriendelijke groet,

Ninja Klapwijk & Richard Ludema

e-mail: ninjaklapwijk@gmail.com