Door Ron Smits
Op woensdag 23 januari 2019 presenteren de beroeps – en de sportvisserij het, door beiden, opgestelde visplan van het Volkerak en Zoommeer. Voor mij als sportvisser een unieke info avond, waar beroeps – en sportvissers gezamenlijk aanwezig zijn, in een zeer aangename sfeer.
Voor deze info avond zijn wij te gast in Restaurant Grevelingen op de Grevelingen dam te Bruinisse.
Beroeps – en sportvissers gezamenlijk aanwezig, die hun ervaringen maar wat graag met elkaar delen. Zeker de ervaringen van de beroepsvissers van hun vangsten op deze beide meren zijn voor ons als sportvisser zeer interessant. Ook de uitnodigingen van de beroepsvissers om eens een dag mee te gaan aan boord van een visserij schip worden door de sportvissers en SVN zeer warm ontvangen. Ik ga daar zeker op in voor een reportage op Total Fishing.
Remco Schreuders bijt de spits af
Omstreeks 19.30 uur opent Remco Schreuders, bestuurslid visstand beheer bij Sportvisserij Zuid/west Nederland. Hij legt uit dat zowel de sport – als ook de beroepsvisserij gemachtigd zijn een gezamenlijk visplan op te stellen. De noodzaak voor een gezamenlijk visplan is wettelijk, sterker nog zonder visplan mag er beslist niet gevist worden op het Volkerak, Zoommeer, Schelde-Rijnkanaal, Bathse Spuikanaal en ook niet op het Antwerps Kanaalpand.
Namens de beroepsvisserij geeft Arjan Heinen achtergronden en ervaringen van de zegenvisserij, de fuiken visserij en het duurzaam beheer. Arjan vertelt dat er 3 soorten visserijen zijn op de beide meren: Vissen op harders, maar deze visserij heeft de laatste jaren niet plaatsgevonden, omdat de harders er eenvoudig niet (voldoende) aanwezig zijn.
Arjan Heinen namens de beroepsvissers.
De fuikenvisserij is sinds 2018 weer toegestaan. Hoofdzakelijk wordt er in deze fuiken krab, bot en paling gevangen. Voor de paling is de minimum maat van 28 cm en de gesloten periode van 3 maanden belangrijk. Arjan geeft aan dat het aalbestand in eigen beheer wordt uitgevoerd en dat de wettelijke minimum maat eigenlijk onnodig is, omdat een paling van 28 cm geen enkele economische waarde heeft en derhalve ook altijd teruggezet wordt. De vangsten zijn goed en de bijvangst van snoekbaars blijft laag in vergelijking met de periode van voor 2006. In 2003 en 2004 is er als gevolg van troebel water nog veel snoekbaars aanwezig.
Ook de (zegen) brasem visserij gaat sinds 2011 achteruit, wel is de brasem in bijzonder goede conditie en groot. De achteruitgang wordt gecompenseerd door een grotere zegen. De nieuwe aanwas van brasem is onvoldoende omdat er te weinig plankton in het water aanwezig is. De kwaliteit van het water moet in het kader van de milieuplannen van Europa veel beter (helder water). De beroeps -en ook de sportvisserij hebben onze regering de nadelen van dit plan vele malen verteld en de protesten van beiden heeft onze regering botweg terzijde gelegd. De omslag van troebel naar helder water heeft plaatsgevonden in 2010, maar de vangst van maatse snoekbaars is al in 2006 al achteruitgegaan. Helder water is wel goed voor de snoek en dit zien we terug in de bijvangsten van snoek in de fuiken, die fors toeneemt. De vangsten van wolhandkrab zijn goed en de vangsten van bot zijn erg wisselend.
Beroeps en sportvissers naast elkaar, luisteren aandachtig naar de sprekers.
Namens ATKB (Adviesbureau voor bodem, water en ecologie) legt Johan van Giels uit hoe ATKB tot een advies komt. Voor Johan is dit inmiddels het derde visplan. Dit visplan is tot stand gekomen door een samenwerking van beroeps – en sportvisserij en heeft hoofdzakelijk plaatsgevonden in november en dan ook nog in de donkere dagdelen. Bovendien zijn de vangstgebieden dezelfde als in de jaren daarvoor en met dezelfde vangtuigen (zegenrondgooi van 300 m lengte en een stortkuil van ca. 1 km) De doelstelling van dit onderzoek is het verkrijgen van actuele visstand gegevens van het Volkerak/Zoommeer voor het vaststellen van de duurzaam oogstbare producties (DOP). Dit wil zeggen dat de onttrokken vis weer door natuurlijke aanwas op hetzelfde peil teruggebracht wordt.
Johan van Giels van onderzoeksbureau ATKB
De resultaten van het onderzoek:
Er zijn 48 soorten vis aangetroffen, steeds meer snoek als gevolg van het helder wordende water, minder vis in de diverse havens in tegenstelling tot de Randmeren, een biomassa van 214 kg vis per ha voor het Volkerak is zondermeer goed te noemen. Van deze 214 kg is 5.7 kg baars, bijna 165 kg brasem, 4.3 kg karper en bijna 17 kg snoekbaars. De snoekbaars heeft vroeger een biomassa van 60 kg per ha. gehad.
Wat betreft het Zoommeer en de havens zijn deze cijfers beduidend lager. Het snoekbestand is vertienvoudigd, het baars bestand neemt door het verzoeten van het water steeds verder af. Ook het snoekbaars bestand neemt af door het verzoeten van het brak water, maar ook door de toename van de Quagga mossel, die het water filtert. Het bestand aan brasem neemt af door te weinig voedsel en doordat ook hier de Quagga mossel het water filtert.
Emiel Derks van Sportvisserij Nederland.
Emiel Derks van SVN legt uit hoe men het advies in DOP (duurzaam oogstbare producties) heeft bekeken en heeft omgezet in het visplan. Zo is er voor de brasem niet alleen gekeken naar de DOP, maar ook naar de ontwikkelingen, met name dat er al 7 jaar geen fatsoenlijke jaarklasse meer is geweest. Bovendien is het moeilijk te voorspellen wat het huidige bestand aan oude brasems in de nabije toekomst gaat doen. Verder is het quotum al enige jaren dalend van 95 ton naar 55 ton. Het advies van ATKB is dan ook dat niet het volledige DOP onttrokken mag worden.
Voor de snoekbaars kan er ca. 10 ton onttrokken (DOP) worden, maar in de praktijk ligt dit quotum beduidend lager. De sportvissers en de zegen visserij onttrekken alle twee elk ca. 2 ton aan het bestand, terwijl de bijvangst in de fuiken tussen de 0 en 3.5 ton ligt. Verder adviseert de ATKB om de snoekbaars niet op grotere dieptes dan 10 m te vissen. Deze vissen zullen na terugzetten zeker niet overleven. De minimum maat van 42 cm moet opgetrokken worden naar 50 cm, om de snoekbaars in ieder geval één keer aan het paaien te laten deelnemen.
De laatste spreker van deze info avond is Björn Schutz, directeur van Sportvisserij ZW Nederland. Hij haalt het wettelijk karakter van het visplan nog even aan, maar vertelt ook dat het “willen” van een visplan veel meer draagvlak creëert dan het wettelijk kader. Het “willen” is zowel bij de beroeps – en de sportvisserij zeker aanwezig. Beiden zien ook het nut van zo’n visplan, want één ding is zeker: zonder vis geen sport – en beroepsvisserij. Sport - en beroepsvisserij op het Volkerak is heel goed mogelijk. Björn geeft aan dat er heel goed wordt overlegd tussen beroeps – sportvisserij.
Björn Schutz directeur Sportvisserij ZW Nederland.
Het is uniek dat de beroepsvisserij zich tegen betaling laat controleren door Sportvisserij ZW Nederland. Verder heeft de beroepsvisserij ingestemd in een proef om de netten op ondiepere wateren goed aan te duiden. Hierdoor zal er minder schade optreden aan buitenboordmotoren, maar uiteraard ook aan de netten. Nu je de netten heel duidelijk ziet liggen kunnen deze netten opzettelijk beschadigd worden door “sportvissers” of anderen. Björn roept iedere sport – en/of beroepsvisser op, hier onmiddellijk melding te maken. Dergelijke zaken horen hier absoluut niet thuis.
Een dergelijke samenwerking stelt mij gerust voor de toekomst. Zeker gezien de informatie in trends en ervaringen van de beroepsvisserij, waar wij als sportvissers ons voordeel mee kunnen doen. Belangrijker is dat een dergelijke samenwerking een motivator kan zijn voor andere wateren, waar zowel de beroeps – alsook de sportvisserij gebruikers van zijn. Als we dit kunnen realiseren staan we als gebruikers van de wateren in Nederland veel sterker naar de overheid toe en kunnen ze eenvoudig weg niet om ons heen. De overheid kan politiek technisch weleens helemaal niet gebaat kunnen zijn van een vergaande samenwerking tussen de sport – en beroepsvisserij.