De haken en ogen van een vistrip: Op de heilbot ( Deel 2 )

Vandaag neem ik je mee op reis naar het hoge noorden van Noorwegen, waar we bij Skjervoy een week 'op de heilbot' gingen. Dat was weer een spannend avontuur in een bijzonder mooie omgeving.

Zodra je bij Tromso uit het vliegtuig stapt... word je overweldigd door het weidse Noorse landschap. Dan voel je je als drukke Hollander meteen in een totaal andere wereld.

Geen rietkraag met karpers, geen poldersloot met snoeken, geen zandplas met snoekbaarzen en geen kanaal vol met brasems, maar ontzagwekkend hoge bergen en vreselijk diepe fjorden, met enorme scholen vis... en ontembaar sterke heilbotten! Heel andere koek dan bij ons thuis. Als dat geen uitdaging is...

Vanmorgen waren we èrrug blij toen eindelijk onze koker met hengels arriveerde, die op de heenreis in Oslo was blijven steken, dus vandaag konden we gelukkig op pad met onze favoriete hengels. We hebben de beschikking over een luxe kajuitboot met 150 paardekrachten, we hebben ons huiswerk goed gedaan, er zit nieuwe extra-sterke lijn op de molens, we hebben trommels vol kunstaas aan boord en een dikke map met onderlijnen in de tas. Natuurlijk hebben we de waterkaarten goed bestudeerd en de meest interessante stekken aangekruist... waar wel eens een dikke heilbot zou kunnen rondhangen. Dus... kom maar op met die vis… we zijn er klaar voor.

De vorige keer heb ik je verteld hoe vriend Leo had staan klungelen (maar wel vangen) met een zelfgemaakte stok-hengel die voor geen meter wou buigen, maar vandaag had hij juist een hengel opgetuigd die extra lekker krom ging. En toen was het meteen weer ouderwets bonken, hangen, pompen en drillen. Heerlijk.

Dus dan hoop je op een heilbot, maar meestal is het toch een gul, een pollak of een koolvis. Alleen...deze keer was er een slome weerstand, een natte dweil die passief aan de lijn hing zonder bonken... en daar kwam als verrassing een zeewolf boven water. Van zeewolf wordt gezegd dat ze erg gevoelig zijn voor geluid en dat ze vooral afkomen op kunstaas dat lawaai maakt, dat lijkt op de trillingen die gemaakt worden als ze mosselen kraken. Je vangt ze niet vaak, maar àls er eentje boven water komt... wordt het linke soep.

Dit zou wel eens de winnende vis kunnen worden op onze soorten-lijst, dus die moeten we zeker opmeten. Maar... leg jij zo'n taaie kronkelende zeewolf maar eens recht langs een meetlint. Lukt niet. Mission impossible. Die beesten blijven kronkelen en draaien en ze zijn oersterk. En... ze bijten. Houd je hand niet in de buurt van zijn bek, want hij hapt bewust naar je vingers. Pas op voor de wolf !

Zoals te verwachten... duurde het nog èrrug lang voordat er eindelijk een heuse heilbot aan boord kwam, maar eerlijk gezegd maakte ondertussen de natuur veel goed. Wat een indrukwekkend landschap! Wat een reusachtige bergen, wat een onpeilbare diepten en wat een weidsheid om je heen. Dan voel je je errug nietig en klein, in dat ukkie-bootje in dat enorm grote landschap.

Af en toe word je (tussen het vangen door) opgeschrikt door een plotseling proestend geluid, en dan weet je... daar komt een bruinvis (of héél soms een walvis) boven water om adem te halen. En ja hoor... daar komen een paar bruinvissen langs zwemmen. Altijd mooi om te zien. Soms komen ze vlak onder de boot door en kun je ze in het kraakheldere water goed bekijken, maar meestal komen ze even een paar keer proestend boven water... en daarna verdwijnen ze weer in de verre verte.

En terwijl onze hengel alweer krom staat op de volgende vis die knokt in de diepte... komt boven ons hoofd het volgende indrukwekkende natuurverschijnsel langs gevlogen. Een zeearend. Dat is heel wat anders dan de duiven bij ons in het park en de eksters bij ons in de straat, en heel wat groter dan het roodborstje bij ons in de tuin.

De machtige roofvogel zweeft geruisloos door de lucht... hij blijft even stilhangen boven de boot... om te kijken of er misschien ergens een vis in het oppervlak drijft. Op zo'n moment zal zelfs de meest fanatieke visser even zijn hengel vergeten, en alleen maar vol ontzag omhoog kijken naar dat vliegende wonder met een spanwijdte van 2 meter. Tot hij in de verte uit het zicht verdwenen is... en dan pas gaan we weer verder met vissen. Zo mooi.

Langzaam maar zeker komen er steeds meer meeuwen die zich verzamelen. Ze blijven zenuwachtig heen en weer vliegen... op zoek naar vis... en ze krijsen naar elkaar zodra ze ergens een rimpeling in het oppervlak zien. Op datzelfde moment is er onder de boot een grote school makrelen aan het jagen op piepkleine harinkjes... en zo'n jagende makreel heeft meestal wel trek in een hapje kunstaas.

Er komen steeds meer meeuwen bij, het gekrijs wordt steeds luider, het gevlieg steeds nerveuzer, en zodra er ergens een school harinkjes is gevonden die door de makrelen omhoog worden gejaagd, duiken de meeuwen met honderden tegelijk naar beneden om hun honger te stillen.

Het wordt nóg drukker en er komen nóg meer meeuwen bij. Het wordt een vreselijk hectische chaos... en met een oorverdovend gekrijs storten de meeuwen zich op de hulpeloze harinkjes die naar het oppervlak vluchten. En als de school vis zich verplaatst vliegen ze er massaal achteraan. Wat een gekkenhuis.

Onder het oppervlak worden de harinkjes als een bait-ball samen gedreven, en duizenden hongerige vogels èn vissen jagen tegelijk op miljoenen angstige prooivisjes. Op de foto zie je de makrelen de boven water spetteren en linksonder de rimpeling van kleine harinkjes die in paniek uit elkaar stuiven. Voor de ene soort is het een vreselijke slachtpartij, voor de andere een heerlijk feestmaal. Wat is de natuur toch wreed... en mooi tegelijk.

En dan opeens horen we een keihard gierende slip. Yes! Vriend Rein heeft er eentje aan de lijn. Een sterke vis die er meteen als een raket vandoor gaat... dan even pauzeert en langzaam omhoog komt... en dan weer met een keiharde sprint naar de bodem jakkert. Dat moet een heilbot zijn.

Na een heerlijk lange dril (waarbij alle vismaten hebben opgedraaid en meekijken naar het spektakel) komt er inderdaad zo'n bruin gestippelde heilbot aan het oppervlak, dus het is weer feest aan boord. Maar... maak nu niet de fout dat je hem te snel wilt gaffen en meteen aan boord gaat hijsen, want een heilbot heeft een lange adem en die is nog lang niet uitgedrild. Laat hem gerust nog een tiental runs maken totdat hij echt is uitgeput, want als je een heilbot te vroeg binnenboord haalt... slaat hij de hele boel kort en klein.

Dit is verreweg de sterkste vis die je hier in Noorwegen kunt vangen. Hij is de grote baas, het opperhoofd, de machtige heerser op de bodem van het fjord. Hij is de reden waarom jaarlijks duizenden fanatieke vissers met hun volgepropte hengelkokers naar het hoge noorden vliegen en duizenden euro's neertellen om zo'n gespikkelde beauty te mogen vangen en bewonderen. Doet er niet toe of het een grote of een kleine is... elke heilbot is een kampioen.

Maar... het blijft bij de heilbot-visserij altijd een verdomd moeilijke keuze. Wil je met een relatief lichte lijn en een klein pilkertje heilbotten vangen tot zeg maar een meter? Of wil je kans maken op een echte jumbo kneiter van twee-meter-plus? Maar dan heb je toch echt een héle stevige hengel nodig plus een bijzonder sterke molenslip plus een vrijwel onbreekbare lijn ... om zo'n mega-monster uiteindelijk naast de boot te krijgen.

Van gaffen en binnenboord halen is dan sowieso geen sprake, want zo'n bakbeest onthaak je buitenboord. En als het echt een héle grote is... spring je misschien overboord, om in je drijfpak naast die zwemmende heilbot op de foto te gaan... maar zó groot hebben wij ze nog niet gevangen. Hoeft ook niet. Een kleine heilbot is al mooi genoeg.

Terwijl de middagzon door de wolken prikt en de laatste meeuwen huiswaarts gaan... keert de rust terug op het fjord. De wind gaat liggen, de zeearend zoekt een rustig plekje op de rotsen en in de verte horen we nog een laatste proest van een bruinvis. Het is mooi geweest. Wij zijn voldaan. Zeer tevreden met de vangst. Je hoopt natuurlijk op nóg meer en nóg groter, maar geluk is altijd een momentopname.

We liggen 's avonds nog lang wakker... te denken aan... en te hopen op... die ene héle grote vis die ergens op ons ligt te wachten. Misschien morgen? Maar zelfs als we niks vangen blijft het een genot om hier te mogen vissen, in het hoge Noorse noorden.

En terwijl de nacht valt in de haven is het muisstil. Geen zuchtje wind, geen rimpeltje in het water en geen enkel geluid. Totale rust. Wat een kontrast met dat krijsende gekkenhuis van vanmiddag Voor nu... welterusten. Life is nice.

Je kunt de vorige afleveringen van deze praktijk-serie over vistrips naar Noorwegen, Denemarken, Ierland, Wales, Schotland, Normandië, Bretagne en de Middellandse Zee nog eens teruglezen en de foto's bekijken via >deze link<

Vissersgroeten van  Geert Luinge.  Email : g.luinge2@upcmail.nl