De haken en ogen van een vistrip: Op de heilbot ( Deel 1 )

Vandaag zullen we de plaatjes eens bekijken van onze vistrip naar het hoge noorden van Noorwegen, waar we bij Skjervoy 'op de heilbot'  gingen. 

We vingen daar inderdaad een paar fraaie heilbotten, maar eigenlijk ging het tijdens deze vistrip toch meer over  'bewondering voor de natuur' en 'genieten van het leven'  Want het vangen van een heilbot is al een groot spektakel... maar het onmetelijk grote berg-landschap waarin dat avontuur zich afspeelt is eigenlijk nog veel indrukwekkender. 

Bij aankomst werden we meteen overrompeld door de schoonheid van het landschap. Vooral de enorme grootsheid van het fjord, met zijn gigantisch grote oppervlak aan bevisbaar water, met zijn kuilen, bulten, taluds en zandplaten... en de duizenden (waarschijnlijk miljoenen) vissen die daar rondzwemmen... Wat een wonder en wat een uitdaging.     

Dus je snapt dat onze handen jeukten om meteen met een hengel in de hand aan boord te stappen, maar... alsof de duvel ermee speelde... tijdens onze vlucht van Schiphol naar Tromso was de hengelkoker (weer eens) niet meegekomen. Onze 'odd luggage' was blijven steken op het vliegveld in Oslo... en die koker zou (na veel administratieve rompslomp) de volgende dag misschien (!) worden nagebracht. Lekker dan. Hebben wij weer. Scheisse !

Dus... wèl een mooi huis, wèl een mooie boot, wèl prachtig weer om te gaan vissen, maar... géén hengels. Bedenk ook even dat het nabrengen van zo'n vertraagde hengelkoker van Tromso naar Skjervoy een taxi-rit is van 4 uur heen en 4 uur terug rijden... en dat kost een hoop tijd en geld. Dus wij zaten hem al te knijpen of we die hengelkoker uberhaupt nog terug zouden zien, en we zaten al te taxeren hoeveel duizend euro die koker (met 15 hengels) waard zou zijn voor de reisverzekering. Enfin, je begrijpt dat deze vistrip begon met een vette domper. 

Maar gelukkig zaten niet alle hengels in die ene koker. We hadden ook een paar reis-hengels in de koffer gedaan, dus dat werd onze redding (save to memory). Dus we konden tóch gaan vissen. Alleen vriend Leo had geen hengel...maar daarover later meer. We starten de 150 Pk Yamaha motor van de 14 voet (7,5meter) Jeanneau Marlin en we varen de haven uit... klaar voor een nieuw avontuur. 

Maar we varen bijna nooit volgas. Soms een enkele keer bij windstil weer, om de topsnelheid van de boot te checken (bij deze boot plusminus 40 km/u) maar tussen de stekken varen we zelden volgas. Je verspilt wel aanzienlijk meer geld aan benzine, maar je wint nauwelijks meer netto-vis-tijd. Dan is het bekijken van de waterkaart en het bedenken wáár je heen vaart veel belangrijker. De beste stekken hoeven heus niet ver weg te liggen en je kunt beter 10 minuten langer op de kaart kijken en samen goed overleggen, in plaats van de gashendel opentrekken en op de bonnefooi ergens heenvaren. 

Deze boot heeft een ruime kajuit, waarin je niet alleen droog en uit-de-wind kunt zitten tijdens het varen, maar er is ook genoeg ruimte om spullen op te slaan die anders nat zouden worden, of onhandig aan boord zouden rondslingeren. Want dat is wel een dingetje.  

Waar laat je de trommels waarin het kunstaas zit dat je steeds wilt gebruiken ? In je viskist? Maar waar zet je die dan neer? Op de grond? Dat wordt struikelen. Op de bank? Gaat eraf vallen. In het gangboord?  Onhandig en onveilig. In de visbak? Wordt een smeerboel. Kortom... er is aan boord eigenlijk altijd te weinig ruimte voor je spullen, al heb je nog zo'n luxe boot. Kunstaas-trommels en viskisten en tassen en koelboxen en reserve-hengels staan altijd in de weg. Wen er maar aan. Hoort erbij. 

Vooral de visser die op het voordek zit ...moet oppassen dat  zijn trommels niet op de grond pletteren tijdens het varen en dat er geen onderlijnenmappen overboord waaien ofdergelijke. De hengels moeten stevig in de steunen staan en alles gaat waarschijnlijk zeiknat worden van het buiswater. En dan gauw dekking zoeken in de kajuit voordat de gashendel open gaat. 

We hebben deze week een paar héle stevige windvlagen gehad met een verraderlijk hoge golfslag, en de boot heeft alles veilig doorstaan, maar soms is het toch billenknijpen... vooral als je dreigend hoge schuimkop-golven op je af ziet komen... en de boot er keihard tegenin beukt. Je kunt dan meestal niet in een rechte lijn naar de beoogde stek varen, want je zult schuin aan-de-wind moeten opvaren of  op-de-golf moeten meedeinen... en de snelheid van de boot steeds aanpassen aan de golfslag. Nee, het schipperen op zee bij een Beaufoortje of 5 is geen makkie.

Dan is het vinden van een goeie stek een stuk eenvoudiger. We hebben tegenwoordig een schat aan fish-equipment met high-tech sonar en gps aan boord, dus hierboven zie je de detailkaart van een bult op de bodem van het fjord. We leggen de boot bovenop die bult (er zijn hier duizenden onderwater-bulten die allemaal een verschillende naam hebben!)... we zakken het talud af naar dieper water... en het sonarbeeld loopt barstensvol met vis. Niet zo'n beetje. Ons vissershart gaat sneller kloppen, we pakken akuut de hengels en... spannend... ligt er ónder die school vis misschien een hele beste heilbot te wachten !?  Dus je focust op het kunstaas dat je laat zakken... je bent in gedachten onderwater op de bodem waar die vis zwemt... en ondertussen kijk je om je heen.

Maar... weet je hoeveel indruk zo'n onmetelijk weids landschap dan opeens maakt op een drukke randstadse Hollander. Hoe groot zo'n Noorse berg is...vergeleken met de straat waarin je woont. Hoe diep zo'n fjord is vergeleken met het bootje waarin je ronddobbert. Ontzagwekkend.  Heel Amsterdam zou makkelijk in dit ene fjord passen... en dan zijn we nog lang niet op open zee. De grootsheid van de natuur om je heen doet je duizelen. Zo veel ruimte. Zo veel open space. En dan te bedenken dat die fjorden, bergen en geulen honderd-duizend jaar geleden zijn uitgesleten door de gletsjers in de ijstijd. Indrukwekkend. Dan voel je je als mens zó nietig.

Maar wacht eens even... staan daar in de verte misschien een paar rendieren ? Nee joh, veel te ver weg. Dan kun je wel een vette telelens hebben... maar de boot beweegt te veel, de wind waait te hard, je hand beweegt, de camera beweegt, de tele- bundel is smal... en ga dan maar eens scherpstellen op een eventueel rendier. Verdomd lastig.

De rendieren op deze foto hebt ik niet hier bij Skjervoy gefotografeerd maar bij Loppa, maar dit was wel steeds het beeld waarnaar ik op zoek was, tijdens het vissen. Dus... je wil je concentreren op je hengel en het kunstaas onderwater, maar tegelijk wil je ook opletten of er toevallig geen rendieren op de helling staan, of dat er misschien geen zee-otter langs de kant scharrelt. Want op dat moment zou niet meer de hengel, maar foto-camera voorrang krijgen. Dus proberen om relaxed te staan vissen, maar toch konstant opletten. Er kan zomaar opeens een zee-arend voorbij vliegen. 

Misschien denk je nu... wat een machtige vogel ! Maar eigenlijk is het een lulletje rozewater, als je hem vergelijkt met een meeuw. Die visarend mag dan een geduchte roofvogel zijn met een spanwijdte van 2 meter, maar hij wordt de hele dag weggejaagd en achtervolgd door krijsende meeuwen. 

Als er ergens een visarend op de rotsen gaat zitten... wordt hij meestal lastiggevallen door agressieve meeuwen die hun territorium verdedigen. Ze blijven hem achtervolgen en in zijn staart pikken tot hij is opgedonderd.  Hij is wel veel groter, maar zeker niet de baas. De brutalen hebben de halve wereld.

Ik had je al verteld dat vriend Leo vandaag geen hengel had, maar... dat vond hij helemaal niet erg. Onze Leo is namelijk knap vindingrijk en altijd verbazend creatief met hengel-spulletjes. Laat hem maar even schuiven... en in een mum van tijd heeft ie een paal-hengel gemaakt van een stok die ergens langs de weg stond, met een schroef-oog uit de keukenla en een paar tie-wraps om de molen vast te maken. Het ziet er niet uit, maar... wel vangen hè.  

Voor de grap zal ik je even laten zien hoe je tegenwoordig nog steeds gratis en goedkoop geimproviseerd kunt vis-vangen. Het mag dan ouwe (gevonden) zooi zijn... het werkt wel degelijk. Hier zie je Leo z'n geimproviseerde ZeeJeeWee stokhengel, met  kunstaas dat gemaakt is van speelgoed en elastiekjes en een ballon als dobber. Nogmaals toegegeven... het ziet er niet uit... maar het werkt wel. 

Natuurlijk kwam er bij de mannen met de echte (reis)hengels ondertussen een flinke vracht aan wijtingen, schelvissen,  gullen en pollakken binnenboord. Maar eigenlijk hebben we nog het liefst een bovenmaatse koolvis die onze pilker grijpt, want koolvissen hebben een acceleratie vermogen waar Max Verstappen jaloers op is. Met andere woorden... de slip van jouw molen gaat dan vreselijk krijsen... en daar houden wij wel van. 

Zo'n speed-pilker met een grote assist-hook gaat als een raket naar beneden, dus je kunt er haarscherp mee vissen op dieper water. En hij zal niet gauw vastzitten aan de bodem want de haak zit aan de bovenkant. Een aanrader. En als je hem snel binnendraait klapt er op half water vaak zo'n koolkneiter op. Specto ! 

En wees niet verbaasd als je op zo'n grote assist-hook ook een klapperende makreel haakt. De makrelen die we hier vingen waren mega-groot en we hebben deze week ongelooflijk grote scholen makreel en koolvis zien jagen op nog veel grotere scholen sprot en haring. Dan zie je het water kolken rondom de boot. (de volgende keer laat ik je die foto's zien) 

Dus dan denk je... Voortaan gebruik ik alleen nog pilkers met grote haken, want dat haakt veel beter in de bek van een grote vis. Met zo'n ieniemienie klein dregje .. daar haak je nóóit een heilbot mee. Denk je.  Maar wat gebeurt er dan ? Dan haakt je vismaat  een heilbot... dan volgt er een explosieve dril met felle runs...  dan komt er uiteindelijk een spetterende heilbot binnenboord... ... en weet je wat die heilbot in zijn bek heeft ?  Een lullig klein dregje !  Serieus waar. Het is ook altijd-wat met dat vissen.  Je raakt nooit uitgeleerd en je blijft je verbazen.

Maar wat een vissers-feest is het dan... als er eindelijk een heuse heilbot langszij komt ! Je kunt heilbot-vang-plezier nooit aflezen aan het aantal centimeters van de vis, maar wel aan het geschreeuw van de vissers, aan de klaarkom-geluiden tijdens de dril en aan het gejuich dat losbarst  zodra er een klapperende heilbot binnenboord komt. Dan lopen volwassen kerels in polonaise om een vis heen te dansen en is het feest. Kijk... daarom waren ze hierheen gekomen ! Daarom.   

En ze waren extra gelukkig, want het ging natuurlijk niet alleen om de vangst, maar ook om de prachtige omgeving en de ruige natuur waarin het avontuur plaatsvond. Dat uitgestrekte Noorse fjord met zijn reusachtige bergen en de machtige zee waarin zo'n vis rondzwemt. Die rotsen van honderden meters hoog en dat water van honderden meters diep. Errug indrukwekkend als je daar middenin staat. 

Aan het einde van de visdag zijn we moe van het vissen, maar voldaan van het vangen. We varen terug naar de haven terwijl de bundels zonlicht door de wolken prikken en we krijgen een escorte van de meeuwen die ons de hele dag in de gaten hebben gehouden.  Je krijgt de groeten van boven de poolcirkel. 

Je kunt de vorige afleveringen van deze praktijk-serie over vistrips naar Noorwegen, Denemarken, Ierland, Wales, Schotland, Normandië, Bretagne en de Middellandse Zee nog eens teruglezen en de foto's bekijken via deze link

Vissersgroeten van  Geert Luinge.  Email : g.luinge2@upcmail.nl