De haken en ogen van een Noorse vistrip: deel 24

Tekst en fotografie:  Geert Luinge

We waren afgelopen zomer dus bij Saltstraumen (bij de sterkste getijdenstroming ter wereld) en we waren van plan om een flinke partij vis te gaan vangen, maar de vorige keer had ik je verteld over een stel Russen die opeens met een mega-heilbot kwamen aanzeulen en dat akkefietje zullen we eerst even doornemen.

Ik was net bezig om een lekkere portie kibbeling te bakken voor de mannen, toen vriend Leo plotseling hijgend kwam aanrennen om zijn fototoestel te pakken. Wat was er aan de hand ?

Aan de steiger lag een boot met Russen die aan een touw een hele grote heilbot achter de boot aan sleepten. Het enorme beest leefde nog en klapperde woest in het oppervlak. De mannen waren (met z'n zessen ) bezig om het gevaarte aan wal te brengen. Het hele kamp was inmiddels uitgelopen om dit 'vreselijke monster' te komen aanschouwen. Toen ze hem na veel gehijs en geworstel eindelijk op de steiger hadden droegen ze hem naar het fileerhok, maar ... hij paste niet door de deur ! Dus de reusachtige platterik moest worden gekanteld voordat hij naar binnen kon. Maar zo'n beest is natuurlijk loodzwaar en spekglad, dus je snapt dat het toen al fout ging.

Het meten van de enorme vis kostte weinig moeite. Hij was 195 cm lang. Maar hoe zwaar ? Ze zouden hem wel even ophangen aan een weegschaal. Maar eerst brak het ophang-touw en daarna bleek de weegschaal niet sterk genoeg. Hij ging voorbij het maximum van 100 kilo. Daarna werd het bakbeest op de fileertafel gelegd... Maar toen gingen de heren eerst even een paar flessen wodka leegschenken vanwege hun geweldige vangst... en dat liep stevig uit de hand.

Later op de avond zagen we de 'trotse vanger' van de inmiddels morsdode heilbot gevaarlijk wankelend over de steiger zwalken (als je hier met je zatte kop in het stromende water valt is het einde verhaal) ... omdat hij een stukje van de heilbot af wou snijden... zodat de mannen meteen een heerlijk heilbot-feestmaal konden gaan bereiden... De pan met olie stond al op, toen hij met 5 kilo heilbotfilet uit het fileerhok tevoorschijn kwam, maar de rest van de vis bleef zielig liggen. 'Ze zouden nog wel kijken wat ze met de rest gingen doen'.

Wij waren inmiddels pislink. We waren kwaad, woedend, teleurgesteld en verontwaardigd. Kortom, heel erg boos op die domme gasten. Ze hadden die prachtige vis nooit aan wal moeten brengen !

Ze hadden gewoon een paar foto's moeten maken van een trotse visser met een grote vis, in het water ! Een vis die nog steeds springlevend is. Die buitenboord gefotografeerd- en onthaakt wordt, zodat 'ie daarna weer ongedeerd kan wegzwemmen. Wat een stelletje eikels. En als je dan zonodig heilbot wil eten, neem dan een kleintje van 80 centimeter (dat is ruim genoeg voor 6 man), maar niet zo'n machtig mooie kanjer !

We hebben die avond nog lang onze frustraties geuit en op elkaar afgereageerd, maar het triomfantelijke gelal en gezang van onze 'collega-vissers' deed pijn aan de oren. En in het fileerhok hing een doodse stilte... Zo moet het dus niet.

Ik weet niet precies wat er uiteindelijk met de rest van de heilbot is gebeurd. Ik geloof dat ze hem kado hebben gegeven aan een paar Duitsers die 'er ook wel een stukje van lusten'. Maar de volgende dag bleek dat de heren nog lang niet genoeg visfilets hadden gescoord, want het fileerhok stond alweer vol met luidruchtige macho's en er lagen stapels kabeljauw en koolvis klaar om te gaan invriezen.

Het werd nog even riskant toen ze met een overvolle kruiwagen de enorme partij filets naar de vriezer gingen rollen ( toen bijna alles weer terug de zee in plonsde), maar wij waren helemaal niet enthousiast over het meeneembeleid van onze buren. Om het verhaal van het fileerhok toch enigzins in stijl af te sluiten laat ik je hier nog een foto zien van een andere gozer. Die had een paar roodbaarzen gevangen.

Enfin, het wordt tijd om de frisse buitenlucht op te zoeken. Ik zie toch altijd liever een kromme hengel dan een dooie vis.

Als we 's morgens het gordijn opentrekken lijkt het een prachtige dag te gaan worden, maar nadat we op de getijdentabel hebben gekeken wanneer het spook-tij is (zie afl.23) kijken we voor de zekerheid ook even op de Noorse site www.yr.no voor de meest betrouwbare weersvoorspelling..  en daar wordt ons inderdaad een mooie zonnige dag beloofd. In de smalle doorgang van de Saltstraumen staat nu wat minder stroming dan gisteren, maar langs de pijlers van de brug giert nog steeds een kolkende stroomnaad. Rustig stromen doet het hier zelden.

Een eind verderop staan een paar toeristen die proberen om vanaf de kant een hengel uit te gooien, maar als ik zie hoe dicht die lui langs de oever staan... en hoe makkelijk je op die spekgladde stenen kunt uitglijden... en hoe hulpeloos verloren je bent als je hier door de stroming wordt meegesleurd..., dan kunnen ze wel optimistisch een reddingsboei op de kant zetten, maar dan maak je nog steeds bar weinig kans om het na te vertellen.

De bodem onder de Saltstraumen-brug bestaat uit een aantal enorme rotsblokken waartegen het stromende water keihard opbotst en daardoor ontstaan er aan het oppervlak de vreemdste opbollingen en turbulente wervelingen.

Daar kun je dus absoluut niet goed- en veilig vissen. Je kunstaas zal waarschijnlijk niet eens de bodem bereiken maar alle kanten uit wapperen en de boot heeft al drie rondjes om zijn as gedraaid voordat jij weer hebt binnengehaald, dus dat wordt een puinhoop aan boord. Niet doen. Gewoon een eindje verderop (waar de stroming zwakker is) je kunstaas laten zakken en dan ...

... gaat die spinhengel alweer krom , hoor je de molenslip krijsen, zie je de hengeltop bonken en wordt er weer een knappe koolvis boven water gebracht.

Op de fishfinder zie je dan geen afgepaste bananen of korte vissymbolen, maar lange strepen die als een raket onder de boot door lijken te schieten. Je kunt zelfs onze shads in de waterkolom naar beneden zien zakken en meestal worden ze halverwege al onderschept door zo'n hongerige zeerover.

Vriend Peter begint het spelletje wel èrrug makkelijk te vinden (maar daarom nog niet minder leuk) en terwijl zijn molen jankt en zijn hengel kreunt staat hij te genieten van het spektakel en alle sores en stress van het dagelijkse leven als hardwerkende Hollander vallen van zijn schouders. Kijk, daarom is zo'n vistrip dus zo goed voor de gezondheid.

Een eind verderop zien we een school meeuwen die rondcirkelt boven een zootje gespetter en als we dichterbij komen zien we een massale klopjacht van hongerige koolvissen die zich tegoed doen aan een angstige wolk van paniekerig wegstuivende zandspieringen.

Door het telelens-perspektief van deze foto kun je niet goed inschatten hoe groot de jagende koolvissen eigenlijk zijn, maar we zullen even aan vriend Leo vragen of hij er eentje naar boven kan hijsen. Een momentje. Drie, twee, een... hupsakee! Daar komt de volgende koolkneiter alweer binnenboord.

Maar zoals je inmiddels weet komt vriend Rein altijd met iets origineels uit de hoek, dus als iedereen tot over zijn oksels in de koolvissen staat te soppen... komt hij ineens met een andere vissoort op de proppen.

Na het onthaken van deze leng kwam natuurlijk de vraag: Gaan we ook nog specifiek op heilbot vissen ?

Dat was wel de bedoeling. Ook al barst het van de rondvis, je wilt toch graag zo'n platte staldeur haken. Maar wat is eigenlijk een goeie heilbotstek ? Waar vaar je als schipper naartoe ? De zee is zo enorn groot dat het moeilijk lijkt om te kiezen. Maar gelukkig zijn de waterkaarten tegenwoordig zo gedetailleerd, dat het erg makkelijk is geworden om een goeie stek te vinden.

Kijk bijvoorbeeld eens naar de waterkaart hieronder (te vinden op www.kart.gulesider.no ) Met een beetje logisch denkwerk heb je zo de beste stekken gevonden. Het eerste wat je doet is: kijken waar de wind vandaan komt, want dat is bepalend voor de richting waarin de boot zal driften.

In deze situatie was er een noordenwind. Stek A is dan meteen de meest logische keuze. Je begint daar te vissen op een diepte van ongeveer 15 meter en je laat de boot het talud af driften. Tweede keuze is stek B omdat daar een mooi plateau ligt van rond de 30 meter waar je langere tijd op dezelfde diepte kunt vissen met een drift van 200 meter lengte (zie de schaal rechtsonder in beeld). Derde keus zou zijn dat bultje bij C, maar dat is nogal klein dus daar ben je gauw uitgevist.

Okee dan. Dus wij varen akuut naar stek A. En wat gebeurt er ? We hebben inderdaad binnen 10 minuten een heilbot aan de lijn. Geen jumbo, maar toch. Het mooie van deze platterik was dat we hem al zagen zwemmen voordat hij gehaakt was. Dat gebeurt heel vaak bij heilbot en dat maakt deze visserij juist zo spectaculair. Vriend Peter was namelijk bezig om zijn zoveelste knokkende koolvis omhoog te draaien, toen in het kraakheldere water een zwemmend bruin vloerkleed tevoorschijn kwam dat achter de gehaakte vis aanzwom. Peet begon te gillen en te schreeuwen en hij wees naar de heilbot in het oppervlak, zodat de hele bemanning vol spanning en verwachting kon meekijken hoe de heilbot om zijn prooi heenzwom,... maar toch weigerde hem te pakken. Potverdikkie.

Ondertussen had ik mijn natuurlijk-aas lijn omhoog gedraaid waar een getakelde dode koolvis aan hing...en ik weet niet exact hoelang het duurde voordat die heilbot mijn aasvis in de smiezen had, maar het duurde daarna nog heel lang voordat hij hem uiteindelijk greep. Ondertussen stonden wij tegen elkaar te roepen: 'Jaja, hij heeft hem nu bij zijn staart gepakt! Neenee, nog effe wachten!

Jaja hij neemt een tweede hap. Neenee nog steeds niet aanslaan.

Jaja, nu heeft 'ie hem eindelijk te pakken. Jaja, nu aanslaan... Bingo !

Je hoort een slip gieren en er staan vier mannen uit hun dak te gaan. Wat een geweld ! Zelfs een ukkie-heilbot is ijzersterk. Vriend Rein laat zijn camera nog een keer klikken en daarna krijgt die heilbot een dankbare kus... en gaat weer kerngezond terug de zee in. Zo hoort het.

Aan het eind van de dag zien we de zon naar de einder zakken, maar we kunnen er nog steeds geen genoeg van krijgen. Terwijl het eigenlijk al diep in de nacht is staan we in het gouden zonlicht nog steeds te genieten, want de koolvissen blijven enthousiast op ons kunstaas knallen. We kunnen er geen genoeg van krijgen en hebben helemaal geen zin om naar bed te gaan.

De volgende keer zullen we het laatste hoofdstuk van dit Noorse avontuur doornemen.

Tot die tijd wens ik je een prettige week en een goede vangst in Holland.

Tot volgende week.

Vissersgroeten van Geert Luinge

g.luinge2@upcmail.nl