Onlangs verschenen in Dé Roofvis
De ene jerkbait is de andere niet… (1/2)
Door Berthil Bos
Daar sta je dan voor een wand vol met prachtige jerkbaits, de een nog mooier dan de ander. Je vraagt de winkelier wat voor actie ze hebben en krijgt negen van de tien keer te horen dat hij prachtig van links naar rechts door het water gaat, bijna als vanzelf. Daarvan word je niet veel wijzer; je moet dus zelf op onderzoek om de verschillen te leren.
Alle in dit artikel genoemde jerkbaits op een rijtje, met boven de gliders: kort, langer, langst en onder de wiebelaars, hybriden, pull- en swimbaits.
Dat valt overigens best mee. Je hoeft maar één ding in het oog te houden, namelijk dat de beste jerkbait er één is die je op een relaxte en makkelijke manier kunt binnenvissen. Hierdoor kun jij je op de roofvis richten en hoef je niet al je concentratie te focussen op de actie van je kunstaas.
Welke actie?
Bij deze uitgebreide familie neem ik de bootvisserij als leidraad, maar natuurlijk geldt in grote lijnen hetzelfde voor de kantvisserij. De jerkbait-familie kun je onderverdelen in vier groepen: gliders, pullbaits, hybriden en swimbaits. Binnen iedere groep heb je verschillen in actie.
De glider is het populairst omdat deze jerkbait zich bij een goede presentatie mooi van links naar rechts laat glijden. Bij dit soort jerkbaits is het meestal eenvoudiger dan bij andere jerkbaits om aan de vorm te zien welke actie hij zal maken. Maar om jezelf niet te beperken in je visserij moet je zorgen dat je diverse aasjes aanschaft met verschillende acties.
Wie varieert maakt meer kans op flinke snoek, zoals met de Hammer in ruige omstandigheden.
Je kunt in eerste instantie het beste voor een langzaam zinkende jerkbait kiezen, om daarmee diverse waterlagen te kunnen afvissen. Een dergelijk zinkend exemplaar vist ook gemakkelijk. Je kunt er snel mee vissen zonder dat hij naar de oppervlakte komt, maar ook langzaam en ondiep, wanneer je in plaats van naar beneden te tikken met je hengel, deze tikken zijwaarts uitdeelt.
Als je een langzaam zinkende jerkbait hebt gevonden, is het belangrijk om te kijken wat voor vorm deze heeft. Is de jerkbait kort en gedrongen, dan is de actie meestal ook kort en schichtig omdat de uitloding dit door de beperkte lengte veroorzaakt. Door dit alles draait hij snel om zijn as waardoor je een dergelijk aasje dan ook snel en agressief binnen kunt vissen. En dat kan uiterst effectief zijn!
Bij het wat langzamer binnenvissen kunnen dit soort jerkbaits vanwege de korte uitslaande hoek snel achter de onderlijn blijven haken. Wil je een wat rustiger jerkbait die wat minder krap uitslaat, dan moet hij wat lengte hebben en een niet te hoog profiel bezitten. Ook hier is het met name de uitloding die er voor zorgt dat hij wat meer van links naar rechts uitwaaiert, zodat het kunstaas langer in de bijtzone van de snoek blijft.
De Bandit Tail van PML heeft iets extra’s en werkt dus dressuurdoorbrekend.
Speldoogje
Nu we aan de vorm van een glider een beetje kunnen inschatten hoe deze uitslaat, is er nog een ander kenmerk om het zwemgedrag te kunnen bepalen en dat is de plaatsing van het bevestigingsoog. Is het oog centraal op de punt van de neus geplaatst, dan gaat de jerkbait in een rechte lijn van links naar rechts en kun je hem zowel langzaam als snel binnenvissen.
Heeft een jerkbait echter zijn bevestigingsoog meer op de kop zitten, dan geeft hij negen van de tien keer een mooie wiebel bij iedere tik die je geeft, omdat je hem als het ware omver trekt. De manier van binnenvissen moet je dan ook meestal aanpassen aan die wiebel om hem de tijd te geven zijn actie te maken. Dit bereik je door bij elke tik wat ‘slack’ te geven aan je lijn. Slack geven is niets anders dan even de spanning van de lijn halen om de jerkbait de vrijheid te geven om zijn natuurlijke actie af te maken.
Nadenken
Niet alleen de uitloding, de vorm of het bevestigingsoogje bepaalt de actie. Veel jerkbaits van het type glider zijn uitgelood inclusief de haken en de onderlijn. Dat is een belangrijk aspect om te weten, aangezien veel sportvissers hun eigen favoriete haken en onderlijnen willen gebruiken. Jerkbait-bouwer Erik de Lange bijvoorbeeld, loodt zijn meesterwerken uit met een redelijk zware spinstang.
Tijdens een gezamenlijke visdag werd er een prototype van zijn hand uitgeprobeerd. Erik viste mij in het begin totaal naar huis omdat ik meer bezig was het kopje van deze jerkbait onder water te houden dan dat ik aan vissen toe kwam. Bij elke te harde tik kwam het beestje naar de oppervlakte en kon ik opnieuw beginnen.
Pas toen het kwartje was gevallen en ik een loodhagel op mijn lichte titanium onderlijn monteerde, kon ik eindelijk opschieten. Sterker nog: Erik en ik konden genieten van een prachtige 120+ vis die de actie van mijn jerkbait mét loodhagel wel wist te waarderen. Je moet eigenlijk met ieder nieuw kunstaasje wat experimenteren om erachter te komen hoe hij zich in het water gedraagt.
Daarbij bepalen ook de tikken die je aan de hengel geeft –hard of zacht- wat die actie gaat worden en ook dat is iets om over na te denken. Als je het stadium van nadenken hebt doorlopen, zul je zien dat je spelenderwijs snel leert en jezelf ontwikkelt in het jerkbaitvissen. Daarna kun je jezelf meer gaan focussen op de vis.
Om het iets gemakkelijker te maken zullen we de verschillende typen jerkbaits doornemen zodat je op iedere situatie kunt inspelen.
Gliders
Om lekker op te schieten, of indien de drift van de boot dit noodzakelijk maakt door een grotere snelheid, maak ik graag gebruik van jerkbaits met een korte actie die -zoals je nu weet- korter van lengte zijn en een hoger profiel hebben. De Rapper van SPRO, de Slider van Salmo of de Jeckel van André Koehoorn, zijn goede voorbeelden van dit type jerkbait.
Goedvangende gliders met verschillende acties, per groep van kort naar langer en langst.
Bij deze uitvoeringen houd je te allen tijde contact met het kunstaas. Korte tikken, of noem het liever stevige aaien, doen dit aas al zigzaggend naar je toekomen waarbij je aardig snelheid kunt maken. De Rapper heeft een herriemakende kogel ingebouwd. Dit ontwerp van Henk Simonsz heeft daarmee duidelijk de juiste lawaai- en trillingsbron meegekregen, want de vangkracht van dit kunstaas is zodanig dat hij menige roofvis wakker schudt.
Vrijdag a.s. deel 2!